Jhana factoren en Jhanas: verschil tussen pagina's

Uit dharma-lotus.nl
(Verschil tussen pagina's)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Nieuwe pagina aangemaakt met '{{Boeddhistisch woordenboek}} ==Jhãna factoren== Jhãna's zijn de stappen naar verlichting toe. Er zijn 9 Jhãna's en om het 1e Jhãna (Jhãna van het vormgebied) uberhaupt te kunnen bereiken moeten de '''Jhãna factoren''' in de mens actief zijn. Er zijn 6 Jhãna factoren waarvan 1 binnen het domein van de mindfulness ligt en 5 binnen het domein van de meditatie. Deze Jhãna factoren moet je zien als verheffende treden van een trap, wa...')
 
(Nieuwe pagina aangemaakt met '{{Boeddhistisch woordenboek}} ==Jhana== '''Jhãna''' (Pali) betekent letterlijk meditatie en de term wordt gebruikt om de verschillende stadia van meditatie aan te duiden. In het proces van concentratie-meditatie naar inzicht-meditatie (vipassana) worden deze jhãna's ontwikkeld maar zijn geen doel op zich maar een noodzakelijke bijkomstigheid in het gehele proces. Jhãna's zijn diepgaande gemoedstoestanden die in volgorde ervaren gaan worden. De...')
 
Regel 1: Regel 1:
{{Boeddhistisch woordenboek}}
{{Boeddhistisch woordenboek}}
==Jhãna factoren==
==Jhana==


Jhãna's zijn de stappen naar [[verlichting]] toe. Er zijn 9 [[Jhana|Jhãna's]] en om het 1e Jhãna (Jhãna van het vormgebied) uberhaupt te kunnen bereiken moeten de '''Jhãna factoren''' in de mens actief zijn. Er zijn 6 Jhãna factoren waarvan 1 binnen het domein van de [[mindfulness]] ligt en 5 binnen het domein van de [[meditatie]]. Deze Jhãna factoren moet je zien als verheffende treden van een trap, waarbij de 1e Jhãna factor achter je gelaten wordt als je de 2e Jhãna factor bereikt. De 1e én 2e Jhãna factor heb je achter je gelaten als je de 3e bereikt, etc. De kennis en kunde van de 1e Jhãna factor neem je echter wel mee naar de 2e. De 3e Jhãna factor is dus eigenlijk een optelsom van de 1e, de 2e en de 3e Jhãna factor.
'''Jhãna''' ([[Pali]]) betekent letterlijk [[meditatie]] en de term wordt gebruikt om de verschillende stadia van meditatie aan te duiden. In het proces van concentratie-meditatie naar inzicht-meditatie ([[vipassana]]) worden deze jhãna's ontwikkeld maar zijn geen doel op zich maar een noodzakelijke bijkomstigheid in het gehele proces.


De 6 Jhãna factoren zijn:
Jhãna's zijn diepgaande gemoedstoestanden die in volgorde ervaren gaan worden. De eerste vier jhānas zijn de fijn-materiële jhãna's. De laatste vijf jhãna's zijn de immateriële jhãna's. Deze immateriële jhãna's worden in het boeddhisme als minder noodzakelijk voor de verdere mentale groei gezien. De vierde jhāna wordt gezien als de optimale jhãna voor de verdere mentale cultivatie. Het doorlopen van de jhãna's gaat gepaard met het loslaten van de mentale factoren, hoe meer mentale factoren worden losgelaten, hoe verder je voortrijdt in de jhãna's.


* voorbereidende jhãna factor: mindfulness (sati)
* 1e jhãna factor: beginnende gerichte aandacht (vitakka) - Het vermogen om een object waar te nemen. Beginnende aandacht onderdrukt de hindernis van traagheid en sufheid.
* 2e jhãna factor: aanhoudende aandacht (vicāra) - Als de beginnende aandacht een object heeft waargenomen houdt de aanhoudende aandacht deze vast. Pas dan worden details zichtbaar en kan geanalyseerd en onderzocht worden. De aanhoudende aandacht onderdrukt de hindernis van twijfel.
* 3e jhãna factor: verrukking (pīti) - Verrukking verloopt langs een geleidelijke schaal van geringe verrukking, kortstondige verrukking, overspoelende verrukking, verheffende verrukking en aanhoudende verrukking. Verrukking onderdrukt de hindernis van kwade wil.
* 4e jhãna factor: blijdschap (sukha) - Daar waar verrukking veel explosiever en extravert is, is blijdschap berustend en introvert. Blijdschap onderdrukt de hindernis van rusteloosheid en schuldgevoelens.
* 5e jhãna factor: éénpuntigheid van geest (ekaggatā) - De concentratie/neutraliteit/observatie is dermate scherp dat langdurig één en hetzelfde object geobserveerd kan worden. Alle afleidingen zijn afwezig en de geest richt zich volledig op het geconceptualiseerd beeld. [[eenpuntigheid-meditatie]]|éénpuntigheid van geest onderdrukt de hindernis van [[zintuiglijk verlangen]].


==Volledig artikel==
==Volledig artikel==


Een volledig artikel over dit thema kan je vinden op [[Jhana|Jhãna]].
Een volledig artikel over dit thema kan je vinden op [[jhana]].


[[Categorie: Boeddhistisch woordenboek]]
[[Categorie: Boeddhistisch woordenboek]]

Versie van 27 feb 2024 07:13

Het Boeddhistisch woordenboek

In zowel de Dharma als het Boeddhisme worden veel termen gebruikt die voortkomen uit het Pali of het Sanskriet. Veel van die termen zijn voor de meeste onbekend, andere hebben een betekenis vanuit het Hindoeïsme, maar hebben een heel andere betekenis in het Boeddhisme. Op deze wiki hebben we een woordenboek opgesteld met de meest voorkomende termen uit het Boeddhisme met een korte uitleg. Veelal bevat het ook een link naar een uitgebreider artikel.

Jhana

Jhãna (Pali) betekent letterlijk meditatie en de term wordt gebruikt om de verschillende stadia van meditatie aan te duiden. In het proces van concentratie-meditatie naar inzicht-meditatie (vipassana) worden deze jhãna's ontwikkeld maar zijn geen doel op zich maar een noodzakelijke bijkomstigheid in het gehele proces.

Jhãna's zijn diepgaande gemoedstoestanden die in volgorde ervaren gaan worden. De eerste vier jhānas zijn de fijn-materiële jhãna's. De laatste vijf jhãna's zijn de immateriële jhãna's. Deze immateriële jhãna's worden in het boeddhisme als minder noodzakelijk voor de verdere mentale groei gezien. De vierde jhāna wordt gezien als de optimale jhãna voor de verdere mentale cultivatie. Het doorlopen van de jhãna's gaat gepaard met het loslaten van de mentale factoren, hoe meer mentale factoren worden losgelaten, hoe verder je voortrijdt in de jhãna's.


Volledig artikel

Een volledig artikel over dit thema kan je vinden op jhana.