Grote lisdodde en Hondsdraf: verschil tussen pagina's

Uit dharma-lotus.nl
(Verschil tussen pagina's)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
 
Geen bewerkingssamenvatting
 
Regel 1: Regel 1:
{{#seo:
{{#seo:
|title=Grote lisdodde. Wilde planten die je kunt eten.  
|title=Hondsdraf. Wilde planten die je kunt eten.  
|titlemode=append
|titlemode=append
|keywords=eten, eetbaar, voeding, gezond, berm, bermplanten, smakelijk, plant, planten, kruiden
|keywords=eten, eetbaar, voeding, gezond, berm, bermplanten, smakelijk, plant, planten, kruiden
|description=Overzicht van enkele eetbare wilde planten die je overal in Nederland kunt vinden  
|description=Overzicht van enkele eetbare wilde planten die je overal in Nederland kunt vinden  
}}
}}
[[File:Zaadpluizen grote lisdodde (Typha latifolia). Locatie, De Famberhorst 03.JPG|350px|thumb|Grote Lisdodde]]
[[File:Glechoma hederacea flower, hondsdraf bloem.jpg|350px|thumb|Hondsdraf]]
{{Poster voeding}}
{{Poster voeding}}
De '''grote lisdodde''' (Typha latifolia L.) is een tot ruim 2 meter hoge plant van voedselrijke oevers met lange grote bladeren, en een lichtbruine aar aan het uiteinde van zijn stengels. De plant bloeit in juni tot juli met de mannelijke aar meestal direct boven de vrouwelijke, waaraan de bloemen zitten. Bij rijpheid zijn de vrouwelijke aren zwartachtig bruin, ook wel sigaren genoemd.
De '''hondsdraf''' is een altijd groene plant heeft als wetenschappelijke naam Glechoma hederacea. Voor het ontstaan van deze namen zijn verschillende verklaringen te noemen. Hederacea betekent klimop-achtig. Dat slaat zowel op het blad dat enigszins lijkt op klimopblad, als op de groeiwijze: hondsdraf kan langs muren en bomen omhoog groeien, weliswaar minder hoog dan de echt klimmende klimop. Dat is voor de boom niet schadelijk, deze wordt door hondsdraf alleen gebruikt als steunpaal. Het hoort tot de familie van de lipbloemen, een uitgebreide familie met veel bekende planten als tijm, hyssop, basilicum, marjolein, dovenetel, munt, citroenmelisse en salie. Dit zijn allemaal aromatische en sterk geurende keukenkruiden. De lipbloemen zijn te herkennen aan de vierkante stengel. In de homeopathie duidt dit op weerstand en standvastigheid. De bloemen hebben een duidelijke boven- en onderlip. De onderlip is meestal voorzien van gekleurde strepen of stippen: hiermee worden insecten aangetrokken naar de nectar die in de bloemen verstopt ligt. De meeste leden van deze familie hebben roze tot paarse bloemen.


De grote lisdodde is een zeer algemene plant en komt voor aan waterkanten in zeer voedselrijke omstandigheden en in zure, voedselrijke vennen en plassen. De plant komt niet voor aan grote open wateren. De plant kan zich onder gunstige omstandigheden vrij snel door middel van wortelstokken verspreiden. 

==Kenmerken en voorkomen==


==Toepassingen==
Hondsdraf is een meerjarige plant. Het hele jaar zijn de groene blaadjes te zien. De bloemen ontplooien zich van maart tot september, maar ook wel in de winter als het niet te koud is. Ze staan in de oksels van de bladeren en richten zich naar de zon. De donkergroene bladeren zijn rond en gekarteld. Ze hebben een redelijk lange steel. Aan de onderkant springen de nerven duidelijk uit. Deze kruipende plant kan grote matten vormen over kale bodem en puin, maar kruipt ook omhoog langs muren en bomen. Het groeit vrijwel overal maar heeft een voorkeur voor een voedselrijke en stikstofrijke bodem in tuinen, onder struiken maar ook in weilanden. De ondergrond mag matig vochtig zijn. Alleen op te zoute en te waterrijke plaatsen kan hondsdraf geen stand houden. Je zou hondsdraf kunnen verwarren met paarse dovenetel; een plant die op dezelfde standplaatsen voorkomt en ook paarse bloemetjes heeft. Het blad echter glanst niet.
In het voorjaar kunnen de witte jonge scheuten als een soort asperges gegeten worden. Verwijder de scheuten waar je niet met je nagel doorheen kan drukken. Mogelijke bewerkingen: koken, wokken, bakken, stoven en in soepen. Verder rauw te gebruiken in salades. Smaakt naar komkommer.


Oogsten totdat de groene kolven (bloemen) zich beginnen te vormen. Die moeten iets langer gekookt worden (15 min.). Als deze aren geel verkleuren (uiteindelijk worden ze de bekende bruine sigaren) kan het pluis verzameld worden. Door de stengel voorzichtig te buigen en te tikken op de mannelijke aar, komt het stuifmeel vrij en kan met behulp van een papieren boterhamzakje opgevangen worden. Te gebruiken als meel.
==Culinair gebruik==


De pluis uit de rijpe bloeiwijze vormt een goede tondel bij het aanmaken van vuur. De wortelstokken zijn zeer zetmeelrijk en een bron van voedsel. De wortels worden gebakken in een open vuur (hete as of kolen), waarbij de wortelbast als een soort bescherming dient tegen het vuur. Na tien tot twintig minuten kan de wortel worden opengescheurd en de zetmeel rijke vezels eruit worden gehaald. De vezels zijn direct eetbaar.
Met de aparte kruidensmaak kan hondsdraf aan soepen een aromatische geur meegeven, evenals aan salades van wilde groenten. Gebruik het met mate want het overheerst gauw. Het combineert goed met peulvruchten en probeer het ook eens in groentegerechten. Broodbeleg is te maken met kwark waardoor hondsdraf, peterselie, kervel en melde is geroerd. Lekker in kruidenboter. De bloemen vormen een leuke decoratie op brood en desserts.
 
* De oogsttijd voor het blad, bloemen en jonge scheuten is april t/m juni
{{eetbare planten}}
{{eetbare planten}}
==Andere gebruikstoepassingen==
Het looizuur is een goed middel tegen darmaandoeningen als diarree en in geval van longaandoeningen. Het helpt ook tegen zwellingen van de huid en wonden. Fijngewreven blad is een middel om de pijn van blaren ontstaan door brandnetels te verlichten. Kiespijn kan bestreden worden door op het blad te kauwen.
==Leuke weetjes==
In oudere boeken zijn een aantal andere namen te vinden: kruipende en kleine hondsdraf of in volksgebruik: kruip-door-de-tuin. Hondsdraf heeft twee soorten bloemen: grote die tweeslachtig zijn en duidelijk kleinere die alleen vrouwelijk zijn. Dit verschijnsel heet gyndioicie, wat tweeslachtig betekent. Dat helpt de plant om kruisbestuiving te bevorderen.
[[categorie:eetbare wilde planten]]
[[categorie:eetbare wilde planten]]

Huidige versie van 18 dec 2022 om 18:06

Hondsdraf

De hondsdraf is een altijd groene plant heeft als wetenschappelijke naam Glechoma hederacea. Voor het ontstaan van deze namen zijn verschillende verklaringen te noemen. Hederacea betekent klimop-achtig. Dat slaat zowel op het blad dat enigszins lijkt op klimopblad, als op de groeiwijze: hondsdraf kan langs muren en bomen omhoog groeien, weliswaar minder hoog dan de echt klimmende klimop. Dat is voor de boom niet schadelijk, deze wordt door hondsdraf alleen gebruikt als steunpaal. Het hoort tot de familie van de lipbloemen, een uitgebreide familie met veel bekende planten als tijm, hyssop, basilicum, marjolein, dovenetel, munt, citroenmelisse en salie. Dit zijn allemaal aromatische en sterk geurende keukenkruiden. De lipbloemen zijn te herkennen aan de vierkante stengel. In de homeopathie duidt dit op weerstand en standvastigheid. De bloemen hebben een duidelijke boven- en onderlip. De onderlip is meestal voorzien van gekleurde strepen of stippen: hiermee worden insecten aangetrokken naar de nectar die in de bloemen verstopt ligt. De meeste leden van deze familie hebben roze tot paarse bloemen.

Kenmerken en voorkomen

Hondsdraf is een meerjarige plant. Het hele jaar zijn de groene blaadjes te zien. De bloemen ontplooien zich van maart tot september, maar ook wel in de winter als het niet te koud is. Ze staan in de oksels van de bladeren en richten zich naar de zon. De donkergroene bladeren zijn rond en gekarteld. Ze hebben een redelijk lange steel. Aan de onderkant springen de nerven duidelijk uit. Deze kruipende plant kan grote matten vormen over kale bodem en puin, maar kruipt ook omhoog langs muren en bomen. Het groeit vrijwel overal maar heeft een voorkeur voor een voedselrijke en stikstofrijke bodem in tuinen, onder struiken maar ook in weilanden. De ondergrond mag matig vochtig zijn. Alleen op te zoute en te waterrijke plaatsen kan hondsdraf geen stand houden. Je zou hondsdraf kunnen verwarren met paarse dovenetel; een plant die op dezelfde standplaatsen voorkomt en ook paarse bloemetjes heeft. Het blad echter glanst niet.

Culinair gebruik

Met de aparte kruidensmaak kan hondsdraf aan soepen een aromatische geur meegeven, evenals aan salades van wilde groenten. Gebruik het met mate want het overheerst gauw. Het combineert goed met peulvruchten en probeer het ook eens in groentegerechten. Broodbeleg is te maken met kwark waardoor hondsdraf, peterselie, kervel en melde is geroerd. Lekker in kruidenboter. De bloemen vormen een leuke decoratie op brood en desserts.

  • De oogsttijd voor het blad, bloemen en jonge scheuten is april t/m juni
Eetbare wilde planten
Adelaarsvaren - Brandnetel - Dennentopjes - Daslook - Dovenetel - Duizendblad - Grote lisdodde - Hondsdraf - Heermoes - Judasoor - Klaver - Kleefkruid - Kleine veldkers - Linde - Look-zonder-look - Madeliefjes - Oesterzwam - Paardenbloem - Vogelmuur/Kippemuur - Waterkers - Weegbree - Zevenblad - Zuring

Andere gebruikstoepassingen

Het looizuur is een goed middel tegen darmaandoeningen als diarree en in geval van longaandoeningen. Het helpt ook tegen zwellingen van de huid en wonden. Fijngewreven blad is een middel om de pijn van blaren ontstaan door brandnetels te verlichten. Kiespijn kan bestreden worden door op het blad te kauwen.

Leuke weetjes

In oudere boeken zijn een aantal andere namen te vinden: kruipende en kleine hondsdraf of in volksgebruik: kruip-door-de-tuin. Hondsdraf heeft twee soorten bloemen: grote die tweeslachtig zijn en duidelijk kleinere die alleen vrouwelijk zijn. Dit verschijnsel heet gyndioicie, wat tweeslachtig betekent. Dat helpt de plant om kruisbestuiving te bevorderen.