12 zintuigbasen van bewustzijn

Uit dharma-lotus.nl
(Doorverwezen vanaf 12 zintuigbases)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

De Boeddhistische opsommingen

In de boeddhistische filosofie (de Dharma) komen veel opsommingen voor; de 4 dit, de 7 dat, de 12 zo... In de tijd dat Gautama de Boeddha leefde (563-483 v.Chr.) was bijna iedereen analfabeet en middels deze opsommingen was de filosofie beter uit te leggen en te onthouden. Deze filosofie is door de jaren heen nauwelijks veranderd en zo bestaan de opsommingen nog steeds. De opsommingen dienen als kapstok waar de filosofie aan hangt en in lezingen en lessen wordt vaak verwezen naar een bepaalde opsomming. Op deze wiki is een aparte categorie opgenomen met de meest voorkomende opsomming. Eén van de opsommingen is onderstaande...

De 12 zintuigbases

De 12 zintuigbases (ayatana's), of twaalf zintuiglijke sferen dienen als basis voor de productie van bewustzijn. Samen met de 18 elementen en de 5 aggregaten zijn één van de drie belangrijke psychofysische modellen van het zelf en de vroege wereld die in de boeddhistische leringen werden gepresenteerd. Deze psychofysische modellen worden bestudeerd om de gehechtheid aan een 'zelf' (atman) als een permanente, onafhankelijk bestaande entiteit te doorbreken. Daarom helpen deze modellen bij het ontwikkelen van een begrip van een 'zelf' dat op een onderling afhankelijke manier bestaat met de wereld eromheen.

  • de oogbasis
  • de oorbasis
  • de neusbasis
  • de tongbasis
  • de lichaamsbasis
  • de geestesbasis
  • de zichtbare-vormbasis
  • de geluidsbasis
  • de geurbasis
  • de smaakbasis
  • de tastbasis
  • de mentaal-objectbasis

Bewustzijn

Vanuit dit perspectief wordt de totaliteit van concrete entiteiten gezien als deuren en objecten van bewustzijn.