4 mentale vergiften die men loslaat als stroombetreder

Uit dharma-lotus.nl
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

De Boeddhistische opsommingen

In de boeddhistische filosofie (de Dharma) komen veel opsommingen voor; de 4 dit, de 7 dat, de 12 zo... In de tijd dat Gautama de Boeddha leefde (563-483 v.Chr.) was bijna iedereen analfabeet en middels deze opsommingen was de filosofie beter uit te leggen en te onthouden. Deze filosofie is door de jaren heen nauwelijks veranderd en zo bestaan de opsommingen nog steeds. De opsommingen dienen als kapstok waar de filosofie aan hangt en in lezingen en lessen wordt vaak verwezen naar een bepaalde opsomming. Op deze wiki is een aparte categorie opgenomen met de meest voorkomende opsomming. Eén van de opsommingen is onderstaande...

De 4 mentale vergiften die men loslaat als stroombetreder

Gautama de Boeddha benoemde de 14 Mentale vergiften (kilesa's) als een keten die de mens bindt aan samsara (het dagelijkse, burgerlijke leven). Deze mensen zitten opgesloten in het wiel van geboorte-en-wedergeboorte en worden door deze ketenen daaraan verbonden.

In het Theravada boeddhisme worden vier stadia genoemd die liggen op het pad naar verlichting. Bij elk stadia worden verschillende mentale vergiften losgelaten. Als je alle 14 mentale vergiften hebt losgelaten treedt de verlichting in.

stroombetreder

De Sotapanna, de stroombetreder, heeft, door de Dharma voor zichzelf te realiseren (of te zien), het 'instap'-niveau van verlichting bereikt. Hij heeft de waarheid van de leer van de Boeddha in zichzelf gevalideerd door middel van inzicht in de drie karakteristieken en de 4 edele waarheden. Hij is bevrijd van de eerste drie ketens: Sakkaya-ditthi (Geloof in 'persoon'-lijkheid), Vicikiccha (Sceptische twijfel), en Silabbata-paramasa (Gehechtheid aan regels en rituelen).

Bij het eerste stadia, de stroombetreder, laten we 4 mentale vergiften los:

Loslaten mentale vergiften per stadia van de verlichting

Mentale vergiften Stroombetreder Eénmalig terugkerend Niet terugkerend Arhat
Verlangen (zintuiglijk) X
Verlangen (overig) X
Haat X
Onwetendheid X
Hoogmoed X
Onjuiste zienswijzen X
Twijfel X
dufheid X
rusteloosheid X
morele schaamteloosheid X
Morele onbevreesdheid X
Jaloezie X
Gierigheid X
Wroeging X
(Bron: Abhidhamma-pitaka (IV, 38-41)

Volledig artikel

Een volledig artikel over dit thema kan je vinden op Mentale vergiften.