Boeddha en 8 bewustzijnsniveaus: verschil tussen pagina's

Uit dharma-lotus.nl
(Verschil tussen pagina's)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Nieuwe pagina aangemaakt met '{{#seo: |title=Wat is een Boeddha? |titlemode=append |keywords=boeddhisme, boeddha, boeddhistisch, Dharma, Pali-canon, Gautama, boeddhist, waarheden, soetra, sutta, Dhamma, meditatie, inzicht, Ivar Mol, Dharma-Lotus, mindfulness, India, Nepal |description=Uitgebreide uitleg over het boeddhisme in het algemeen en de boeddhistische filosofie, de Dharma en de Pali-canon in het bijzonder. }} {{Titulatuur}} File:A Seated Buddha statue (Gupta temple).JPG|thumb...')
 
(Nieuwe pagina aangemaakt met '{{opsommingen}} ==De 8 bewustzijnsniveaus== Er zijn '''8 bewustzijnsniveaus''' (de 8 vijnana's): * zichtbewustzijn (chakshur-vijnana) * gehoorbewustzijn (shrota-vijnana) * reukbewustzijn ( ghrana-vijnana) * smaakbewustzijn (jihvavijnana) * tastbewustzijn (kaya-vijnana) * geestbewustzijn (mano- vijnana ) * alaya bewustzijn; 'voorraadhuis'-bewustzijn; het 'onbewuste' (alaya-vijnana) * amala-bewustzijn; fundamenteel puur bewustzijn (amala-vijnana) ==Volledig...')
 
Regel 1: Regel 1:
{{#seo:
{{opsommingen}}
|title=Wat is een Boeddha?
==De 8 bewustzijnsniveaus==
|titlemode=append
|keywords=boeddhisme, boeddha, boeddhistisch, Dharma, Pali-canon, Gautama, boeddhist, waarheden, soetra, sutta, Dhamma, meditatie, inzicht, Ivar Mol, Dharma-Lotus, mindfulness, India, Nepal
|description=Uitgebreide uitleg over het boeddhisme in het algemeen en de boeddhistische filosofie, de Dharma en de Pali-canon in het bijzonder. 
}}
{{Titulatuur}}
[[File:A Seated Buddha statue (Gupta temple).JPG|thumb|Boeddhabeeld uit India]]
[[File:National Museum Vietnamese History 75.jpg|thumb|Boeddhabeeld uit Vietnam]]
Strikt genomen is een '''Boeddha''' iemand die op eigen kracht de [[verlichting]] bereikt heeft. Iemand kan ook dezelfde verlichting bereiken middels de begeleiding van een Boeddha. Zo'n iemand wordt een [[Arhat]] (Arahant) genoemd.
Met de naam Boeddha wordt vaak de stichter van het [[boeddhisme]] aangeduid: [[Gautama de Boeddha]]. Het woord Boeddha in de taal [[Pali]] omvat de begrippen 'de ontwaakte', 'de verlichte' en 'degene met een allesomvattend inzicht'. De betiteling Boeddha verwijst naar een niveau van ontwaken, maar is beslist geen titel.


Er zijn '''8 bewustzijnsniveaus''' (de 8  vijnana's):


==Boeddhistische pad==
* zichtbewustzijn (chakshur-vijnana)
* gehoorbewustzijn (shrota-vijnana)
* reukbewustzijn ( ghrana-vijnana)
* smaakbewustzijn (jihvavijnana)
* tastbewustzijn (kaya-vijnana)
* geestbewustzijn (mano- vijnana )
* alaya bewustzijn; 'voorraadhuis'-bewustzijn; het 'onbewuste' (alaya-vijnana)
* amala-bewustzijn; fundamenteel puur bewustzijn (amala-vijnana)


Het Boeddhaschap wordt bereikt door het volgen van het [[8-voudige pad]]. Het begint met inzicht in de drie karakteristieken van het leven:
==Volledig artikel==


* dukkha (lijden, onvolmaaktheid)
Een volledig artikel over dit thema kan je vinden op [[bewustzijn]].
* anatta (het ontbreken van een onveranderlijke essentie in de stroom van ervaring)
* anicca (de voortdurende verandering van alles dat is). Hierop volgt de beoefening van sila (juist gedrag) en [[meditatie]] (samatha en [[vipassana]]).


==Niveaus van ontwaken==
[[categorie: opsommingen]]
 
Het Boeddhisme onderscheidt niveaus van ontwaken, en een progressie van stadia op het pad naar volledig Boeddhaschap.
 
===Theravada===
Het [[Theravada]]-boeddhisme beschrijft vier stadia van ontwaken:
 
* de Sotapanna (de stroom-instapper); De Sotapanna, de stroom-instapper, heeft, door de Dhamma voor zichzelf te realiseren (of te zien), het 'instap'-niveau van verlichting bereikt. Hij heeft de waarheid van de leer van de Boeddha in zichzelf gevalideerd door middel van inzicht in de drie karakteristieken en de Vier Nobele Waarheden. Hij is bevrijd van de eerste drie ketens: Sakkaya-ditthi (Geloof in 'persoon'-lijkheid), Vicikiccha (Sceptische twijfel), en Silabbata-paramasa (Gehechtheid aan regels en rituelen)
* Sakadagami (de eenmalig-terugkerende); Bij de Sakadagami, de eenmalig-terugkerende, zijn de vierde en vijfde keten verminderd in kracht: Kama-raga (verlangen naar sensueel genot) en Vyapada of dosa (kwade wil en haat).
* Anagami (de niet-meer-terugkerende); De Anagami, de niet-meer-terugkerende, is volledig bevrijd van de eerste vijf ketens. Het is onmogelijk voor hem om nog begeerte en boosheid te ervaren. De Anagami kan echter wel nog steeds ignorantie (een verkeerd beeld van de werkelijkheid) ervaren.
* Arahant (de heilige); De Arahant, de heilige, is bevrijd van alle tien ketens: de bovengenoemde, en ook nog Rupa-raga (verlangen naar fijn-materieel bestaan), Arupa-raga (verlangen naar immaterieel bestaan), Mana (verwaandheid), Udhacca (rusteloosheid), en Avijja (ignorantie). Hij heeft het hoogste niveau van verlichting behaald, het Nirvana, en is bevrijd uit samsara. De geest van de Arahant is volledig gezuiverd en vredig in zichzelf.
 
===Zen===
In het Zen-boeddhisme zijn er verschillende visies op het bereiken van het Boeddhaschap. Rinzai legt sterk de nadruk op kensho, het zien van de eigen ware natuur. Hoewel vaak vertaald als "verlichting", is iemand hiermee nog geen volledige Boeddha. Daarvoor is, ook in Rinzai, een jarenlange vervolgtraining vereist. Soto-Zen legt de nadruk op de meditatie-beoefening. Deze wordt gezien als een uitdrukking van verlicht handelen. De inherente Boeddha-natuur manifesteert zich in dit zitten: als men zit ìs men een Boeddha.
 
==Soorten ontwaakte personen==
Er zijn verschillende soorten volledig ontwaakte personen:
 
* De Srāvaka Boeddha (sanskriet, 'Volgeling Boeddha'; [pali Arahant). Hij wordt een volledig ontwaakte als volgeling van een Samma-Samboeddha. Wordt ook wel 'Arahatta-Boeddha' genoemd. De Sravaka Boeddha komt overeen met de Arahant van de Theravada traditie.
* De Pacceka Boeddha (pali, 'de eenzame verlichte'. Sanskrit: pratyeka-Boeddha). Een Pacceka Boeddha heeft op eigen kracht het boeddhaschap behaald, maar onderwijst de leer niet aan anderen.
* De Samma-Samboeddha (pali, 'de correct en compleet verlichte'). Dit is een Boeddha in strikte zin die op eigen kracht ontwaakt is en de leer aan anderen onderwijst. Gautama Boeddha was een Samma-Samboeddha.
 
==Opeenvolging van Boeddha's==
In de Theravada traditie is Gautama Boeddha de achtentwintigste Boeddha.
In het Mahayana-boeddhisme zijn er ontelbare Boeddha's die zich ook in andere vormen dan een mensengedaante manifesteren. Deze Boeddha's belichamen bepaalde nobele kwaliteiten zoals compassie (in de vorm van Avalokiteshvara en wijsheid (in de vorm van Manjushri).
Boeddhisten geloven dat wanneer de leer van het boeddhisme verloren is in de wereld er na een zeer lange periode weer een nieuwe persoon het Boeddhaschap zal bereiken. De volgende Boeddha heet Maitreya Boeddha.
 
[[categorie: boeddhisme]]
[[categorie:Boeddhistische titulatuur]]

Huidige versie van 18 nov 2022 om 04:46

De Boeddhistische opsommingen

In de boeddhistische filosofie (de Dharma) komen veel opsommingen voor; de 4 dit, de 7 dat, de 12 zo... In de tijd dat Gautama de Boeddha leefde (563-483 v.Chr.) was bijna iedereen analfabeet en middels deze opsommingen was de filosofie beter uit te leggen en te onthouden. Deze filosofie is door de jaren heen nauwelijks veranderd en zo bestaan de opsommingen nog steeds. De opsommingen dienen als kapstok waar de filosofie aan hangt en in lezingen en lessen wordt vaak verwezen naar een bepaalde opsomming. Op deze wiki is een aparte categorie opgenomen met de meest voorkomende opsomming. Eén van de opsommingen is onderstaande...

De 8 bewustzijnsniveaus

Er zijn 8 bewustzijnsniveaus (de 8 vijnana's):

  • zichtbewustzijn (chakshur-vijnana)
  • gehoorbewustzijn (shrota-vijnana)
  • reukbewustzijn ( ghrana-vijnana)
  • smaakbewustzijn (jihvavijnana)
  • tastbewustzijn (kaya-vijnana)
  • geestbewustzijn (mano- vijnana )
  • alaya bewustzijn; 'voorraadhuis'-bewustzijn; het 'onbewuste' (alaya-vijnana)
  • amala-bewustzijn; fundamenteel puur bewustzijn (amala-vijnana)

Volledig artikel

Een volledig artikel over dit thema kan je vinden op bewustzijn.