Gelijkmoedigheid
Het Boeddhistisch woordenboek
In zowel de Dharma als het Boeddhisme worden veel termen gebruikt die voortkomen uit het Pali of het Sanskriet. Veel van die termen zijn voor de meeste onbekend, andere hebben een betekenis vanuit het Hindoeïsme, maar hebben een heel andere betekenis in het Boeddhisme. Op deze wiki hebben we een woordenboek opgesteld met de meest voorkomende termen uit het Boeddhisme met een korte uitleg. Veelal bevat het ook een link naar een uitgebreider artikel.
Gelijkmoedigheid
Gelijkmoedigheid (upekkhã) is 1 van de 4 onbegrensde gemoedstoestanden. Upekkhã is het gevolg van een neutrale geest. Gelijkmoedig is het gelijk zijn in je gemoedstoestand. Het is niet optimistisch en niet pessimistisch maar realistisch. Daar waar liefdevolle vriendelijkheid, mededogen en medevreugde een duidelijk aspect van participatie en betrokkenheid hebben staat gelijkmoedigheid daar boven. Het is onpartijdig omdat het uitgaat van de ultieme waarheid en niet de persoonlijke waarheid. Het komt niet voort vanuit begeerte of aversie en er zit geen positief of negatief gevolg aan.
Gelijkmoedigheid is de tegenpool van zowel passie als van haat en van alle heftige emoties en gemoedstoestanden. Het dient echter niet verward te worden met onverschilligheid en gevoelloosheid. Omdat de neutraliteit van geest een stadium is dat op een gegeven moment bereikt wordt en gelijkmoedigheid hiervan een gevolg is is een Arhat altijd gelijkmoedig.
De 4 onbegrensde gemoedstoestanden zijn
- liefdevolle vriendelijkheid
- gelijkmoedigheid
- mededogen
- medevreugde
Volledig artikel
Een volledig artikel over dit thema kan je vinden op De 4 onbegrensde gemoedstoestanden.