Sjabloon:Blokken Home en Wedergeboorte: verschil tussen pagina's

Uit dharma-lotus.nl
(Verschil tussen pagina's)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Label: Ongedaan gemaakt
 
 
Regel 1: Regel 1:
<div style="float:right; margin:2px 2px 0px 0px"></div><div style="margin:0; background:#fcfbef; font-size:150%; font-weight:bold; border:1px solid #336699; text-align:left; color:#000; padding:0.2em 0.4em; -moz-border-radius:4px; -webkit-border-radius: 4px; border-radius: 4px;">[https://www.ekayano.nl Komende 3 activiteiten op Ekãyano]</div>
{{#seo:
<div><ul>
|title=Wedergeboorte volgens het Boeddhisme
<li style="display: inline-block;"> [[Bestand:Meditatie retraite.png|thumb|350px|link=https://www.ekayano.nl/11-daagse-vipassana-retraite|[https://www.ekayano.nl/11-daagse-vipassana-retraite Nog 8 plaatsen vrij]]] </li>
|titlemode=append
<li style="display: inline-block;"> [[Bestand:Tantra-thema-dagen-2023-1.png|thumb|350px|link=https://www.ekayano.nl/tantra-thema-dagen|[https://www.ekayano.nl/tantra-thema-dagen Nog 8 plaatsen vrij]]] </li>
|keywords=herboren, wedergeboorte, geboorte, reincarnatie, reïncarnatie, ziel, geest, zielsverhuizing, Boeddhisme, Boeddha, historische, dharma, mediteren, Mahayana, tibetaans, meditatie, goden, India, Nepal, Tibet.
<li style="display: inline-block;"> [[Bestand:Massage-dagen-2023-1.png|thumb|350px|link=https://www.ekayano.nl/massage-cursus|[https://www.ekayano.nl/massage-cursus nog 8 plaatsen vrij]]] </li>
|description=Boeddhisten geloven niet in een Ik, Ziel of Geest, dus wat wordt wedergeboren? Een uitleg.
</ul></div>
}}
{{Boeddhisme}}
Het concept van '''wedergeboorte''' is een fundamentele leerstelling in het [[boeddhisme]], samen met andere concepten zoals [[karma|kamma]] en [[afhankelijk ontstaan]]. Alle [[Stromingen binnen het boeddhisme|tradities binnen het boeddhisme]] beschouwen het als een belangrijk aspect van de [[Dharma|boeddhistische leer]]. In feite is het uiteindelijke doel van de meeste praktiserende boeddhisten het pad te volgen om te ontsnappen aan de terugkerende cyclus van wedergeboorte en dood ([[samsara]]) . Het concept van reïncarnatie bestaat ook in andere religies, vooral in het Oosten, en heerste al vóór de [[verlichting]] van [[Gautama de Boeddha]] in [[Het Boeddhisme in India|Noord-India]] in de 6e eeuw voor Christus.


<div style="float:right; margin:2px 2px 0px 0px"></div><div style="margin:0; background:#fcfbef; font-size:150%; font-weight:bold; border:1px solid #336699; text-align:left; color:#000; padding:0.2em 0.4em; -moz-border-radius:4px; -webkit-border-radius: 4px; border-radius: 4px;">[https://www.dharma-reizen.nl Boedhistische pelgrimages]</div>
==Het boeddhistische concept van wedergeboorte==
<div><ul>
<li style="display: inline-block;"> [[Bestand:Voetsporen-2023.jpg|thumb|350px|link=https://www.dharma-reizen.nl/in-de-voetsporen-v-d-boeddha|[https://www.dharma-reizen.nl/in-de-voetsporen-v-d-boeddha Vol]]] </li>
<li style="display: inline-block;"> [[Bestand:Boeddhisme-in-Sri-Lanka.jpg|thumb|350px|link=https://www.dharma-reizen.nl/boeddhisme-in-sri-lanka|[https://www.dharma-reizen.nl/boeddhisme-in-sri-lanka nog 8 plaatsen vrij]]] </li>
<li style="display: inline-block;"> [[Bestand:In-de-voetsporen-vd-boeddha.jpg|thumb|350px|link=https://www.dharma-reizen.nl/in-de-voetsporen-v-d-boeddha|[https://www.dharma-reizen.nl/in-de-voetsporen-v-d-boeddha Nog 3 plaatsen vrij]]] </li>
</ul></div>


<div style="float:right; margin:2px 2px 0px 0px"></div><div style="margin:0; background:#fcfbef; font-size:150%; font-weight:bold; border:1px solid #336699; text-align:left; color:#000; padding:0.2em 0.4em; -moz-border-radius:4px; -webkit-border-radius: 4px; border-radius: 4px;">[https://www.ivarmol.nl/cursus-en-workshops Komende activiteiten in Breda]</div>
In tegenstelling tot reïncarnatie houdt wedergeboorte niet de transmigratie in van een eeuwige ziel van het ene leven naar het andere. Volgens de boeddhistische leer zijn de fysieke en mentale aspecten van een wezen onderling afhankelijk en worden alle mentale activiteiten bepaald door de objecten die worden ontvangen via de [[6 bewustzijnstypen|zes zintuiglijke vermogens]] van oog, oor, neus, tong, lichaam en geest. Het Pali-woord voor wedergeboorte, "Punabbhava", betekent 'opnieuw worden', maar het concept wordt in boeddhistische geschriften over het algemeen 'wedergeboorte' genoemd. In tegenstelling tot reïncarnatie, waarbij een blijvende entiteit, de 'ziel', na de dood van het ene lichaam naar het andere overgaat,
<div><ul>
<li style="display: inline-block;"> [[Bestand:Sweda massage.png|thumb|254px|link=https://www.ivarmol.nl/massage-workshop|[https://www.ivarmol.nl/massage-workshop Nog 5 plaatsen vrij]]] </li>
<li style="display: inline-block;"> [[Bestand:Tantra thema-dag-november.png|thumb|254px|link=https://www.ivarmol.nl/tantra-thema-dag|[https://www.ivarmol.nl/tantra-thema-dag Vol]]] </li>
<li style="display: inline-block;"> [[Bestand:Tantra thema-dag-december.png|thumb|254px|link=https://www.ivarmol.nl/tantra-thema-dag|[https://www.ivarmol.nl/tantra-thema-dag nog 4 plaatsen vrij]]] </li>
<li style="display: inline-block;"> [[Bestand:Tantra-kring.jpg|thumb|254px|link=https://www.ivarmol.nl/tantra-kring|[https://www.ivarmol.nl/tantra-kring Nog 2 plaatsen vrij]]] </li>
</ul></div>


<div style="float:right; margin:2px 2px 0px 0px"></div><div style="margin:0; background:#fcfbef; font-size:150%; font-weight:bold; border:1px solid #336699; text-align:left; color:#000; padding:0.2em 0.4em; -moz-border-radius:4px; -webkit-border-radius: 4px; border-radius: 4px;">[https://www.lotuskaarten.nl Lotuskaarten]</div>
===Geen eeuwige Ziel, dus geen Reïncarnatie===
[[Bestand:Lotuskaarten-header.png|1300px|link=https://www.lotuskaarten.nl]]
 
Boeddhisten geloven niet in een onveranderlijke en eeuwige entiteit die de ziel of het zelf wordt genoemd. In het boeddhisme wordt het geloof in een permanente en onafhankelijke entiteit, de ziel of het zelf genaamd, louter beschouwd als een waanidee of een illusie gecreëerd door de geest. Dit geloof kan leiden tot [[mentale vergiften|mentale verontreinigingen]] zoals begeerte, kwade wil, haat, egoïsme en verwaandheid. In plaats daarvan is er een terugkerende opeenvolging van [[bewustzijn|bewustzijnsstromen]] en elke eenheid van bewustzijn doorloopt drie stadia:
 
* het ontstaat (uppada)
* het houdt enige tijd aan (tithi)
* het houdt op en gaat over in een volgend ontstaan, etc... (bhanga)
 
Allemaal in een heel kort moment, alleen om te worden gevolgd door de oorsprong van een andere eenheid van bewustzijn. Bij het stoppen van een eenheid van [[bewustzijn]] zal het zijn [[karma|kammische]] energie doorgeven aan de volgende. De daaropvolgende bewustzijnseenheid is volledig nieuw en niet dezelfde als zijn voorganger. Het is echter ook niet volledig onafhankelijk van zijn voorganger, omdat het wordt geactiveerd en beïnvloed door de kammische energie van de vorige.
 
Het proces van geboorte en dood vindt dus van moment tot moment gedurende iemands leven plaats zonder betrokkenheid van een blijvende entiteit die de ziel of het zelf wordt genoemd. Er wordt gezegd dat de terugkerende stroom van bewustzijn doorgaat tussen het einde van het ene levensproces (de dood van het ene leven zoals wij dat kennen) en het begin van een ander levensproces (de geboorte van het ene leven zoals wij dat kennen). Afgezien van dit continue proces is er geen ziel of permanent zelf dat van het ene leven naar het andere overgaat. Het pasgeboren wezen in het volgende leven is beschreven als noch dezelfde persoon, noch een andere persoon.
 
In de boeddhistische literatuur zijn verschillende analogieën naar voren gebracht om dit fenomeen van wedergeboorte zonder overdracht van een blijvende en permanente entiteit te beschrijven:
 
* Wanneer de ene kaars door de andere wordt aangestoken, gaat er niets wezenlijks over van de eerste kaars naar de tweede. Toch is de eerste kaars de oorzaak van de vlam in de tweede kaars. Als men dit zorgvuldig overdenkt, ging de vlam niet van de eerste kaars naar de tweede, maar verhoogde alleen de temperatuur van de tweede kaars. De elementen/ingrediënten die nodig zijn om de vlam te creëren, zaten al in de tweede kaars zelf.
* Wanneer een leerling een les van een leraar leert, gaat er geen substantiële kwestie van de leraar naar de leerling.
* Wanneer een biljartbal een andere raakt, worden de kracht, snelheid en richting van de tweede bal bepaald door de eerste bal, maar er gaat geen substantie over van de eerste bal naar de tweede.
* Wanneer een mens door de verschillende levensfasen gaat, van kindertijd, jeugd en volwassenheid tot ouderdom, wordt elke fase via een continu proces bepaald door de vorige fase. Men kan echter niet zeggen dat de volwassene dezelfde persoon is als het kind of een andere persoon dan het kind.
 
==De 3 grote waarheden==
 
* Alles wat materie of een situatie is, is afhankelijk omdat alles meerdere oorzaken heeft en meerdere gevolgen
* Dit komt mede door de beinvloeding van buitenaf
* daardoor kunnen we niet spreken van een eenheid of individueel iets.
 
→ [[3 grote waarheden|lees hier verder...]]
 
==De 5 Khanda's==
 
Volgens de boeddhistische leer is wat wordt beschreven als een wezen, een persoon of een individu, in plaats van een blijvende en permanente entiteit die zelf of ziel wordt genoemd, een psychofysisch complex (nama-rupa) dat bestaat uit [[5 khanda's|vijf aggregaten (Khanda's)]] die op elkaar inwerken en onderling afhankelijk zijn en constant in beweging.
 
* Materie of een situatie (Rupa)
* Gevoel (Vedana)
* Perceptie (Sanna)
* Mentale vorming (Sankhara)
* Bewustzijn (Vinnana)
 
In de [[Pali-canon|Anatta lakkhana sutta van de Samyutta Nikaya]] (verzameling van de Boeddha's verbonden verhandelingen), heeft de Boeddha aangetoond dat de vijf aggregaten die het psycho-fysieke complex vormen, geïdentificeerd als een persoon of individu, vergankelijk zijn en omdat ze vergankelijk zijn, zijn ze onbevredigend en onbevredigend. omdat ze vergankelijk en onbevredigend zijn, kan niet worden gezegd dat ze van iemand zijn of een blijvende essentie vormen in een levend wezen.
 
→ [[5 khanda's|lees hier verder...]]
 
==De twee (onjuiste) opvattingen over overleven na de dood==
 
Tijdens de tijd van Gautana de Boeddha in India waren er twee overheersende filosofische concepten met betrekking tot het leven na de dood:
 
* Vernietiging, materialisme of nihilisme; Degenen die in het nihilisme geloofden, bepleitten dat er geen leven na de dood is en dat, op het moment van overlijden en met het uiteenvallen van het fysieke lichaam, de persoonlijkheid die in dit leven bestond, vernietigt en er niets overblijft na de dood. Volgens deze filosofie zijn er na de dood geen gevolgen voor een van de acties, goed of slecht, die tijdens iemands leven worden uitgevoerd.
* Eeuwigheid; Volgens het concept van het eeuwige is er een blijvende entiteit, een ziel of een zelf, die na de dood van het ene leven naar het andere blijft gaan om te bestaan ​​in een eeuwige hemel of hel of om de definitieve vereniging met de Schepper God te bereiken.
 
==Middenweg==
 
Boeddha verwierp beide concepten omdat beide concepten duiden op het bestaan ​​van een blijvende entiteit of een zelf, tijdelijk of permanent. In plaats daarvan koos Boeddha het middenpad waarin het proces van wedergeboorte plaatsvindt afhankelijk van de natuurlijke [[Karma|wet van oorzaak en gevolg]] (karma) en [[afhankelijk ontstaan]] ​​(paticca samuppada) zonder de behoefte aan een blijvende en permanente entiteit genaamd zelf of ziel.
 
Omdat het concept van reïncarnatie al gangbaar was in oosterse religieuze sferen als gevolg van de leerstellingen van het hindoeïsme en het jaïnisme, is gepostuleerd dat de Boeddha tot op zekere hoogte door hen kan zijn beïnvloed en als gevolg daarvan het concept kan hebben opgenomen van wedergeboorte in Zijn leringen. Volgens de boeddhistische geschriften wordt echter aangenomen dat de Boeddha uit de eerste hand kennis van wedergeboorte opdeed door persoonlijke ervaring voordat hij dit aan de wereld bekendmaakte. Tijdens het proces van het bereiken van volledige [[verlichting]] in de nacht van de volle maan van de maand mei onder een Bodhiboom in [[BodhGaya]], zou de Boeddha drie speciale soorten opperste kennis hebben ontwikkeld die de kennis van wedergeboorte onthulden.
 
* Tijdens de eerste nachtwake ontwikkelde de Boeddha de allerhoogste kennis waardoor het mogelijk was zich de vorige levens te herinneren die de Boeddha had doorgemaakt tijdens de cyclus van geboorte en dood, inclusief details als namen, beroepen, enz. in elk vorig leven.
* Tijdens de tweede nachtwake ontwikkelde de Boeddha het goddelijke oog dat onthulde hoe, vanaf een onvoorstelbaar begin, andere wezens werden herboren in een gelukkig of ongelukkig bestaan, afhankelijk van hun eerdere bekwame en onvaardige acties gebaseerd op de natuurlijke wet van oorzaak en gevolg.
* Tijdens de derde nachtwake ontwikkelde de Boeddha de allerhoogste kennis van realisatie van de vier Edele Waarheden en bereikte hij volledige verlichting door de mentale verontreinigingen te elimineren, waardoor het proces van wedergeboorte stopte.
 
==De 4 edele waarheden==
 
De Boeddha ontdekte door deze persoonlijke ervaring de [[4 edele waarheden]]
 
* het leven is onlosmakelijk verbonden met Lijden (dukkha)
* dit lijden heeft vele oorzaken (samudaya)
* deze oorzaken zitten in de mens zelf
* het [[8-voudige pad]] is de manier om uit dit lijden te geraken
 
→ [[4 edele waarheden|lees hier verder...]]
 
==het 8 voudige pad==
 
* zuiver spreken
* zuiver handelen
* zuiver levensonderhoud
* zuivere concentratie
* zuivere neutraliteit
* zuivere observatie
* zuivere gedachte
* zuiver inzicht
 
→ [[8-voudige pad|lees hier verder...]]
 
==Oorzaak wedergeboorte==
 
Volgens de leer van de Boeddha is de oorzaak van wedergeboorte onwetendheid (avijja). Dit werd verklaard in het vers van vreugde dat de Boeddha uitsprak kort na zijn verlichting onder de Bodhiboom in BodhGaya:
 
"Huizenbouwer, je wordt gezien,
je zult geen huis meer bouwen,
al je dakspanten gebroken,
de nokpaal ontmanteld,
ondergedompeld in ontmanteling, de geest
heeft het einde van verlangen bereikt."
 
Hier is de huizenbouwer het verlangen, de dakspanten van het huis zijn mentale verontreinigingen en de nok die de verontreinigingen ondersteunt is onwetendheid. Onwetendheid betekent het ontbreken van een correct begrip van de ware realiteit van fysieke en mentale fenomenen die verwijst naar de drie gemeenschappelijke kenmerken van vergankelijkheid, onbevredigdheid en niet-zelf, evenals de vier edele waarheden van lijden, oorzaak van lijden, beëindiging van lijden en de weg die leidt naar de beëindiging van het lijden.
 
Verlangen (tanha) wordt veroorzaakt door onwetendheid en bestaat uit drie soorten:
 
* Verlangen naar sensuele genoegens (kama-tanha); Dit zijn de objecten die via de zintuigen worden ontvangen, namelijk aangename beelden door de ogen, aangename geluiden door de oren, aangename geuren door de neus, aangename smaken door de tong, aangename gevoelens door het lichaam en aangename gedachten door de geest. Het verlangen naar sensuele genoegens zal pas volledig geëlimineerd worden in de derde fase van het verlichtingsproces: de niet-terugkeerder ( anagami ).
 
* Verlangen naar worden of bestaan ​​(bhava-tanha); Dit is het verlangen om iets of iemand te worden in dit leven, evenals de drang om opnieuw geboren te worden in een toekomstig leven. Het verlangen om te worden wordt pas volledig geëlimineerd wanneer men het vierde en laatste stadium van verlichting bereikt: Arahantschap.
 
* Verlangen naar niet-worden of niet-bestaan ​​(vibhava-tanha); Dit is het verlangen om van iets onaangenaams of ondraaglijks in dit leven af ​​te komen en het verlangen om niet opnieuw geboren te worden. Verlangen naar niet-worden wordt pas volledig geëlimineerd in het vierde en laatste stadium van verlichting: [[Arhat|Arahantschap]].
 
Hoewel begeerte en onwetendheid de fundamentele oorzaken van wedergeboorte zijn, werken ze via kamma of de natuurlijke wet van oorzaak en gevolg. Uiteindelijk bepaalt iemands kammaproces de aard van wedergeboorte in de cyclus van geboorte en dood. Op het moment van overlijden zal de kammische energie die is verzameld door eerdere geboorten en de huidige geboorte de volgende geboorte beïnvloeden. Bekwame en gezonde wilshandelingen zullen tot een gelukkige bestaanstoestand leiden en onvaardige en onheilzame wilshandelingen zullen tot een ongelukkige bestaanstoestand leiden.
 
==De Dood==
 
Volgens de boeddhistische leer wordt de dood zoals wij die kennen beschouwd als het einde van een tijdelijk fenomeen, omdat na de dood de laatste stroom van bewustzijn die de kammische energie draagt, een onmiddellijke wedergeboorte in een ander bestaan ​​zal beïnvloeden. Hoewel in het [[Tibetaans boeddhisme, wordt aangenomen dat er een tussenfase is, bardo genaamd, die tot 49 dagen kan duren tussen het moment van overlijden en de volgende wedergeboorte, vindt de wedergeboorte volgens de leer van [[Theravada]] onmiddellijk plaats. Na overlijden is er geen tussenstadium.
 
Wanneer men het fenomeen van de dood bij mensen beschouwt, kan het tot een van de drie soorten dood behoren:
 
* Dood- en wedergeboortecyclus van fysieke materie en mentale verschijnselen die elk moment gedurende iemands leven plaatsvinden.
* Dood van het fysieke lichaam en de mentale verschijnselen aan het einde van iemands leven, waarbij de resterende kammische energie een onmiddellijke wedergeboorte in een ander bestaan ​​beïnvloedt.
* Dood van een verlicht persoon zoals de Boeddha en een Arahant waarna er geen wedergeboorte is.
 
===4 doodsoorzaken===
 
In de boeddhistische leer zijn er vier doodsoorzaken:
 
* Kammakkhaya; Wanneer de potentiële energie van het kamma, het reproductieve kamma genaamd, dat aanleiding gaf tot een geboorte, is uitgeput, zal het levensproces tot een einde komen door de dood. Dit is vergelijkbaar met de vlam van een olielamp die dooft wanneer de pit op is.
* Het is niet thuis; Wanneer de levensverwachting van het bestaansniveau waarin iemand wordt geboren, is uitgeput, zal dit de dood veroorzaken, zelfs als de kamma-energie nog aanwezig is. Dit is vergelijkbaar met het licht van een olielamp die dooft als de olie op is, ook al is de pit nog niet op.
* Oebayakhya; De dood zal plaatsvinden wanneer zowel de reproductieve kamma-energie als de levensverwachting tegelijkertijd zijn uitgeput. Dit is vergelijkbaar met het licht van een olielamp die dooft wanneer zowel de pit als de olie tegelijkertijd op zijn.
* Upaccedaka; Zolang er nog levensverwachting is, zal de dood plaatsvinden door onverwachte of onnatuurlijke oorzaken als gevolg van het verschijnen van een sterker kamma, positief of negatief, dat de kracht van het reproductieve kamma zal belemmeren. Dit is vergelijkbaar met het licht van een olielamp die dooft door een harde wind, hoewel de pit en de olie nog niet op zijn.
 
===Karma en de dood===
 
Op het moment van iemands dood zal het laatste gedachtemoment, het doodsbewustzijn genoemd, worden beïnvloed door een vrijwillige actie die het reproductieve kamma zal zijn dat leidt tot de geboorte van het volgende bestaan. Er zijn vier soorten wilshandelingen die het vermogen hebben om het reproductieve kamma te worden en de aard van de volgende geboorte te bepalen:
 
* Gewichtig karma (terugkeer karma); Dit is een sterke vrijwillige actie, heilzaam of onheilzaam, gepleegd door de stervende persoon op elk moment in het leven die alle andere vrijwillige acties zal overweldigen en het reproductieve kamma zal worden op het moment van overlijden om de aard van de volgende geboorte te bepalen. Ongezond zwaar kamma omvat een van de vijf gruwelijke misdaden van moedermoord, vadermoord, het doden van een Arahant, het verwonden van een Boeddha of het creëren van een schisma onder boeddhistische monniken. Gezond zwaar kamma omvat het bereiken van diepe absorptietoestanden van concentratie ( jhana ) door meditatie.
 
* Nabije karma (asanna karma); Dit is een heilzame of onheilzame vrijwillige handeling die door de stervende wordt uitgevoerd of herinnerd vlak voor het moment van overlijden en die, bij afwezigheid van een zwaar kamma, het reproductieve kamma zal worden en de aard van de volgende geboorte zal bepalen.
 
* Gewoon karma (acinna karma); Dit is een heilzame of onheilzame handeling die gewoonlijk tijdens iemands leven wordt uitgevoerd en die op het moment van overlijden in afwezigheid van een zwaar of nabij kamma het reproductieve kamma zal worden en de aard van de volgende geboorte zal bepalen.
 
* Reserve of cumulatief karma (katatta kamma); Dit is de groep wilshandelingen in reserve die niet tot een van de drie bovenstaande groepen kamma behoort. Op het moment van overlijden, bij afwezigheid van een van de drie bovengenoemde groepen kamma, zal cumulatief kamma het reproductieve kamma worden en de aard van de volgende geboorte bepalen.
 
==Doodstekens==
 
Afhankelijk van de aard van de vrijwillige actie die het reproductieve kamma zal zijn, zullen bepaalde tekenen die doodstekens ( nimitta) worden genoemd verschijnen op het moment van overlijden. Deze doodstekens kunnen in drie verschillende vormen voorkomen:
 
* Een sterke, heilzame of onheilzame handeling (kamma) die werd uitgevoerd tijdens het leven of voorafgaand aan het moment van overlijden, zal in het bewustzijn verschijnen als een herinnering door de deur van de geest.
In plaats van de daadwerkelijke wilshandeling zal een symbool van de handeling ( kamma nimitta ) in het bewustzijn verschijnen. Bijvoorbeeld, in plaats van een slechte daad te herinneren (bijv. het doden van een levend wezen), herinnert men zich het wapen dat werd gebruikt, zoals een pistool of een mes. Evenzo, in plaats van een heilzame daad (bijvoorbeeld het geven van aalmoezen aan boeddhistische monniken), herinnert men zich de gele gewaden of een aalmoeskom. Dit teken kan verschijnen als een object door elk van de zes zintuigdeuren, namelijk oog, oor, neus, tong, lichaam of geest, wat het overheersende zintuig kan zijn geweest op het moment van het uitvoeren van de specifieke handeling.
 
* Een teken van bestemming (gati nimitta) dat het type geboorte aangeeft of het bestaansniveau waarin men geboren zal worden, zal in het bewustzijn verschijnen als een object door de deur van de geest. Als iemand bijvoorbeeld in een hemelse wereld geboren gaat worden, zullen verwelkomende hemelse wezens of paleizen verschijnen als doodstekens. Evenzo, als iemand geboren gaat worden in een lager, pijnlijk bestaan, zullen grote vuren of angstaanjagende gezichten verschijnen als doodstekens. Er wordt aangenomen dat als het teken van overlijden een negatieve of ongelukkige geboorte aangeeft, dit tot op zekere hoogte positief kan worden verholpen door de laatste gedachten van de stervende persoon te beïnvloeden.
Het mechanisme van wedergeboorte
 
* Wanneer een doodsteken, dat een vrijwillige handeling (kamma), een symbool van die handeling (kamma nimitta) of een teken dat het type volgende geboorte aangeeft ( gati nimitta ), in het bewustzijn verschijnt op het moment van overlijden, wordt het het object van het laatste gedachtemoment van iemands leven dat het doodsbewustzijn ( cuti citta ) wordt genoemd. De kamma-energie van de laatste bewustzijnsstroom van dit leven zal het eerste bewustzijn van het volgende leven beïnvloeden, de wedergeboorte of het opnieuw verbindende bewustzijn (patisandhi vinnana), resulterend in een nieuwe geboorte van het bestaan. Daarom is de kracht van kamma de belangrijkste factor die de aard van de volgende geboorte beïnvloedt en bepaalt.
 
==Bronnen==
 
* Bhikkhu Bodhi 1999, Dhamma cakkappavattana Sutta, The Connected Discourses of the Buddha, A Translation of the Samyutta Nikaya, Wisdom Publications.
* Bhikkhu Bodhi 2012, Vipallasa sutta, The Numerical Discourses of the Buddha, Anguttara Nikaya, Wisdom Publications.
* Walshe, Maurice (1987), Brahmajala sutta in "Aldus heb ik gehoord", The Long Discourses of the Buddha, Digha Nikaya, Wisdom Publications, Londen.
* Sayadaw U Pandita 1995, Op het pad naar vrijheid, http://www.myanmarnet.net/nibbana/pandit10.htm .
* Bhikkhu Bodhi 2012, Miccatta sutta, The Numerical Discourses of the Buddha, Anguttara Nikaya, Wisdom Publications.
* Bhikkhu Bodhi 1999, Magga-vibhanga Sutta, The Connected Discourses of the Buddha, A Translation of the Samyutta Nikaya, Wisdom Publications.
* Soma Thera 1960, Dhamma cakkappavattana Sutta, (The Wheel of Law), Bodhi Leaf:No:1, Buddhist Publication Society, Kandy, Sri Lanka
* Mahathera Nauyane Ariyadhamma, The Short Analysis of Kamma, A Discourse by the Buddha, Bodhi Leaves No: 128, Buddhist Publication Society, Kandy, Sri Lanka
* Bhikkhu Bodhi, Het Edele Achtvoudige Pad, Hoofdstuk II, Juiste Visie, vipassana.co.uk/resources.8fp2.php .
* Bhikkhu Nanamoli en Bhikkhu Bodhi 1995, Sammaditthi sutta, vertaling van de middellange verhandelingen van de Boeddha, Wisdom Publications.
* Bhikkhu Seelawimala 2001, Samma Ditthi: Right View, budsas.org/ebud/ebdha209.htm .
* Bhikkhu Nanamoli en Bhikkhu Bodhi 1995, Mahacattarisaka sutta, Vertaling van de middellange verhandelingen van de Boeddha, Wisdom Publications.
* Bhikkhu Nanamoli en Bhikkhu Bodhi 1995, Sammaditthi sutta, vertaling van de middellange verhandelingen van de Boeddha, Wisdom Publications.
* Bhikkhu Nanamoli en Bhikkhu Bodhi 1995, Mahavedalla sutta, vertaling van de middellange verhandelingen van de Boeddha, Wisdom Publications.
* Bhikkhu Nanamoli en Bhikkhu Bodhi 1995, Sabbasava sutta, vertaling van de middellange verhandelingen van de Boeddha, Wisdom Publications.
* dr. Ari Ubeysekara, The Concept of Rebirth in Theravada Buddhism
 
 
 
 
 
[[categorie: Boeddhisme]]

Versie van 13 dec 2022 03:41

Het concept van wedergeboorte is een fundamentele leerstelling in het boeddhisme, samen met andere concepten zoals kamma en afhankelijk ontstaan. Alle tradities binnen het boeddhisme beschouwen het als een belangrijk aspect van de boeddhistische leer. In feite is het uiteindelijke doel van de meeste praktiserende boeddhisten het pad te volgen om te ontsnappen aan de terugkerende cyclus van wedergeboorte en dood (samsara) . Het concept van reïncarnatie bestaat ook in andere religies, vooral in het Oosten, en heerste al vóór de verlichting van Gautama de Boeddha in Noord-India in de 6e eeuw voor Christus.

Het boeddhistische concept van wedergeboorte

In tegenstelling tot reïncarnatie houdt wedergeboorte niet de transmigratie in van een eeuwige ziel van het ene leven naar het andere. Volgens de boeddhistische leer zijn de fysieke en mentale aspecten van een wezen onderling afhankelijk en worden alle mentale activiteiten bepaald door de objecten die worden ontvangen via de zes zintuiglijke vermogens van oog, oor, neus, tong, lichaam en geest. Het Pali-woord voor wedergeboorte, "Punabbhava", betekent 'opnieuw worden', maar het concept wordt in boeddhistische geschriften over het algemeen 'wedergeboorte' genoemd. In tegenstelling tot reïncarnatie, waarbij een blijvende entiteit, de 'ziel', na de dood van het ene lichaam naar het andere overgaat,

Geen eeuwige Ziel, dus geen Reïncarnatie

Boeddhisten geloven niet in een onveranderlijke en eeuwige entiteit die de ziel of het zelf wordt genoemd. In het boeddhisme wordt het geloof in een permanente en onafhankelijke entiteit, de ziel of het zelf genaamd, louter beschouwd als een waanidee of een illusie gecreëerd door de geest. Dit geloof kan leiden tot mentale verontreinigingen zoals begeerte, kwade wil, haat, egoïsme en verwaandheid. In plaats daarvan is er een terugkerende opeenvolging van bewustzijnsstromen en elke eenheid van bewustzijn doorloopt drie stadia:

  • het ontstaat (uppada)
  • het houdt enige tijd aan (tithi)
  • het houdt op en gaat over in een volgend ontstaan, etc... (bhanga)

Allemaal in een heel kort moment, alleen om te worden gevolgd door de oorsprong van een andere eenheid van bewustzijn. Bij het stoppen van een eenheid van bewustzijn zal het zijn kammische energie doorgeven aan de volgende. De daaropvolgende bewustzijnseenheid is volledig nieuw en niet dezelfde als zijn voorganger. Het is echter ook niet volledig onafhankelijk van zijn voorganger, omdat het wordt geactiveerd en beïnvloed door de kammische energie van de vorige.

Het proces van geboorte en dood vindt dus van moment tot moment gedurende iemands leven plaats zonder betrokkenheid van een blijvende entiteit die de ziel of het zelf wordt genoemd. Er wordt gezegd dat de terugkerende stroom van bewustzijn doorgaat tussen het einde van het ene levensproces (de dood van het ene leven zoals wij dat kennen) en het begin van een ander levensproces (de geboorte van het ene leven zoals wij dat kennen). Afgezien van dit continue proces is er geen ziel of permanent zelf dat van het ene leven naar het andere overgaat. Het pasgeboren wezen in het volgende leven is beschreven als noch dezelfde persoon, noch een andere persoon.

In de boeddhistische literatuur zijn verschillende analogieën naar voren gebracht om dit fenomeen van wedergeboorte zonder overdracht van een blijvende en permanente entiteit te beschrijven:

  • Wanneer de ene kaars door de andere wordt aangestoken, gaat er niets wezenlijks over van de eerste kaars naar de tweede. Toch is de eerste kaars de oorzaak van de vlam in de tweede kaars. Als men dit zorgvuldig overdenkt, ging de vlam niet van de eerste kaars naar de tweede, maar verhoogde alleen de temperatuur van de tweede kaars. De elementen/ingrediënten die nodig zijn om de vlam te creëren, zaten al in de tweede kaars zelf.
  • Wanneer een leerling een les van een leraar leert, gaat er geen substantiële kwestie van de leraar naar de leerling.
  • Wanneer een biljartbal een andere raakt, worden de kracht, snelheid en richting van de tweede bal bepaald door de eerste bal, maar er gaat geen substantie over van de eerste bal naar de tweede.
  • Wanneer een mens door de verschillende levensfasen gaat, van kindertijd, jeugd en volwassenheid tot ouderdom, wordt elke fase via een continu proces bepaald door de vorige fase. Men kan echter niet zeggen dat de volwassene dezelfde persoon is als het kind of een andere persoon dan het kind.

De 3 grote waarheden

  • Alles wat materie of een situatie is, is afhankelijk omdat alles meerdere oorzaken heeft en meerdere gevolgen
  • Dit komt mede door de beinvloeding van buitenaf
  • daardoor kunnen we niet spreken van een eenheid of individueel iets.

lees hier verder...

De 5 Khanda's

Volgens de boeddhistische leer is wat wordt beschreven als een wezen, een persoon of een individu, in plaats van een blijvende en permanente entiteit die zelf of ziel wordt genoemd, een psychofysisch complex (nama-rupa) dat bestaat uit vijf aggregaten (Khanda's) die op elkaar inwerken en onderling afhankelijk zijn en constant in beweging.

  • Materie of een situatie (Rupa)
  • Gevoel (Vedana)
  • Perceptie (Sanna)
  • Mentale vorming (Sankhara)
  • Bewustzijn (Vinnana)

In de Anatta lakkhana sutta van de Samyutta Nikaya (verzameling van de Boeddha's verbonden verhandelingen), heeft de Boeddha aangetoond dat de vijf aggregaten die het psycho-fysieke complex vormen, geïdentificeerd als een persoon of individu, vergankelijk zijn en omdat ze vergankelijk zijn, zijn ze onbevredigend en onbevredigend. omdat ze vergankelijk en onbevredigend zijn, kan niet worden gezegd dat ze van iemand zijn of een blijvende essentie vormen in een levend wezen.

lees hier verder...

De twee (onjuiste) opvattingen over overleven na de dood

Tijdens de tijd van Gautana de Boeddha in India waren er twee overheersende filosofische concepten met betrekking tot het leven na de dood:

  • Vernietiging, materialisme of nihilisme; Degenen die in het nihilisme geloofden, bepleitten dat er geen leven na de dood is en dat, op het moment van overlijden en met het uiteenvallen van het fysieke lichaam, de persoonlijkheid die in dit leven bestond, vernietigt en er niets overblijft na de dood. Volgens deze filosofie zijn er na de dood geen gevolgen voor een van de acties, goed of slecht, die tijdens iemands leven worden uitgevoerd.
  • Eeuwigheid; Volgens het concept van het eeuwige is er een blijvende entiteit, een ziel of een zelf, die na de dood van het ene leven naar het andere blijft gaan om te bestaan ​​in een eeuwige hemel of hel of om de definitieve vereniging met de Schepper God te bereiken.

Middenweg

Boeddha verwierp beide concepten omdat beide concepten duiden op het bestaan ​​van een blijvende entiteit of een zelf, tijdelijk of permanent. In plaats daarvan koos Boeddha het middenpad waarin het proces van wedergeboorte plaatsvindt afhankelijk van de natuurlijke wet van oorzaak en gevolg (karma) en afhankelijk ontstaan ​​(paticca samuppada) zonder de behoefte aan een blijvende en permanente entiteit genaamd zelf of ziel.

Omdat het concept van reïncarnatie al gangbaar was in oosterse religieuze sferen als gevolg van de leerstellingen van het hindoeïsme en het jaïnisme, is gepostuleerd dat de Boeddha tot op zekere hoogte door hen kan zijn beïnvloed en als gevolg daarvan het concept kan hebben opgenomen van wedergeboorte in Zijn leringen. Volgens de boeddhistische geschriften wordt echter aangenomen dat de Boeddha uit de eerste hand kennis van wedergeboorte opdeed door persoonlijke ervaring voordat hij dit aan de wereld bekendmaakte. Tijdens het proces van het bereiken van volledige verlichting in de nacht van de volle maan van de maand mei onder een Bodhiboom in BodhGaya, zou de Boeddha drie speciale soorten opperste kennis hebben ontwikkeld die de kennis van wedergeboorte onthulden.

  • Tijdens de eerste nachtwake ontwikkelde de Boeddha de allerhoogste kennis waardoor het mogelijk was zich de vorige levens te herinneren die de Boeddha had doorgemaakt tijdens de cyclus van geboorte en dood, inclusief details als namen, beroepen, enz. in elk vorig leven.
  • Tijdens de tweede nachtwake ontwikkelde de Boeddha het goddelijke oog dat onthulde hoe, vanaf een onvoorstelbaar begin, andere wezens werden herboren in een gelukkig of ongelukkig bestaan, afhankelijk van hun eerdere bekwame en onvaardige acties gebaseerd op de natuurlijke wet van oorzaak en gevolg.
  • Tijdens de derde nachtwake ontwikkelde de Boeddha de allerhoogste kennis van realisatie van de vier Edele Waarheden en bereikte hij volledige verlichting door de mentale verontreinigingen te elimineren, waardoor het proces van wedergeboorte stopte.

De 4 edele waarheden

De Boeddha ontdekte door deze persoonlijke ervaring de 4 edele waarheden

  • het leven is onlosmakelijk verbonden met Lijden (dukkha)
  • dit lijden heeft vele oorzaken (samudaya)
  • deze oorzaken zitten in de mens zelf
  • het 8-voudige pad is de manier om uit dit lijden te geraken

lees hier verder...

het 8 voudige pad

  • zuiver spreken
  • zuiver handelen
  • zuiver levensonderhoud
  • zuivere concentratie
  • zuivere neutraliteit
  • zuivere observatie
  • zuivere gedachte
  • zuiver inzicht

lees hier verder...

Oorzaak wedergeboorte

Volgens de leer van de Boeddha is de oorzaak van wedergeboorte onwetendheid (avijja). Dit werd verklaard in het vers van vreugde dat de Boeddha uitsprak kort na zijn verlichting onder de Bodhiboom in BodhGaya:

"Huizenbouwer, je wordt gezien, je zult geen huis meer bouwen, al je dakspanten gebroken, de nokpaal ontmanteld, ondergedompeld in ontmanteling, de geest heeft het einde van verlangen bereikt."

Hier is de huizenbouwer het verlangen, de dakspanten van het huis zijn mentale verontreinigingen en de nok die de verontreinigingen ondersteunt is onwetendheid. Onwetendheid betekent het ontbreken van een correct begrip van de ware realiteit van fysieke en mentale fenomenen die verwijst naar de drie gemeenschappelijke kenmerken van vergankelijkheid, onbevredigdheid en niet-zelf, evenals de vier edele waarheden van lijden, oorzaak van lijden, beëindiging van lijden en de weg die leidt naar de beëindiging van het lijden.

Verlangen (tanha) wordt veroorzaakt door onwetendheid en bestaat uit drie soorten:

  • Verlangen naar sensuele genoegens (kama-tanha); Dit zijn de objecten die via de zintuigen worden ontvangen, namelijk aangename beelden door de ogen, aangename geluiden door de oren, aangename geuren door de neus, aangename smaken door de tong, aangename gevoelens door het lichaam en aangename gedachten door de geest. Het verlangen naar sensuele genoegens zal pas volledig geëlimineerd worden in de derde fase van het verlichtingsproces: de niet-terugkeerder ( anagami ).
  • Verlangen naar worden of bestaan ​​(bhava-tanha); Dit is het verlangen om iets of iemand te worden in dit leven, evenals de drang om opnieuw geboren te worden in een toekomstig leven. Het verlangen om te worden wordt pas volledig geëlimineerd wanneer men het vierde en laatste stadium van verlichting bereikt: Arahantschap.
  • Verlangen naar niet-worden of niet-bestaan ​​(vibhava-tanha); Dit is het verlangen om van iets onaangenaams of ondraaglijks in dit leven af ​​te komen en het verlangen om niet opnieuw geboren te worden. Verlangen naar niet-worden wordt pas volledig geëlimineerd in het vierde en laatste stadium van verlichting: Arahantschap.

Hoewel begeerte en onwetendheid de fundamentele oorzaken van wedergeboorte zijn, werken ze via kamma of de natuurlijke wet van oorzaak en gevolg. Uiteindelijk bepaalt iemands kammaproces de aard van wedergeboorte in de cyclus van geboorte en dood. Op het moment van overlijden zal de kammische energie die is verzameld door eerdere geboorten en de huidige geboorte de volgende geboorte beïnvloeden. Bekwame en gezonde wilshandelingen zullen tot een gelukkige bestaanstoestand leiden en onvaardige en onheilzame wilshandelingen zullen tot een ongelukkige bestaanstoestand leiden.

De Dood

Volgens de boeddhistische leer wordt de dood zoals wij die kennen beschouwd als het einde van een tijdelijk fenomeen, omdat na de dood de laatste stroom van bewustzijn die de kammische energie draagt, een onmiddellijke wedergeboorte in een ander bestaan ​​zal beïnvloeden. Hoewel in het [[Tibetaans boeddhisme, wordt aangenomen dat er een tussenfase is, bardo genaamd, die tot 49 dagen kan duren tussen het moment van overlijden en de volgende wedergeboorte, vindt de wedergeboorte volgens de leer van Theravada onmiddellijk plaats. Na overlijden is er geen tussenstadium.

Wanneer men het fenomeen van de dood bij mensen beschouwt, kan het tot een van de drie soorten dood behoren:

  • Dood- en wedergeboortecyclus van fysieke materie en mentale verschijnselen die elk moment gedurende iemands leven plaatsvinden.
  • Dood van het fysieke lichaam en de mentale verschijnselen aan het einde van iemands leven, waarbij de resterende kammische energie een onmiddellijke wedergeboorte in een ander bestaan ​​beïnvloedt.
  • Dood van een verlicht persoon zoals de Boeddha en een Arahant waarna er geen wedergeboorte is.

4 doodsoorzaken

In de boeddhistische leer zijn er vier doodsoorzaken:

  • Kammakkhaya; Wanneer de potentiële energie van het kamma, het reproductieve kamma genaamd, dat aanleiding gaf tot een geboorte, is uitgeput, zal het levensproces tot een einde komen door de dood. Dit is vergelijkbaar met de vlam van een olielamp die dooft wanneer de pit op is.
  • Het is niet thuis; Wanneer de levensverwachting van het bestaansniveau waarin iemand wordt geboren, is uitgeput, zal dit de dood veroorzaken, zelfs als de kamma-energie nog aanwezig is. Dit is vergelijkbaar met het licht van een olielamp die dooft als de olie op is, ook al is de pit nog niet op.
  • Oebayakhya; De dood zal plaatsvinden wanneer zowel de reproductieve kamma-energie als de levensverwachting tegelijkertijd zijn uitgeput. Dit is vergelijkbaar met het licht van een olielamp die dooft wanneer zowel de pit als de olie tegelijkertijd op zijn.
  • Upaccedaka; Zolang er nog levensverwachting is, zal de dood plaatsvinden door onverwachte of onnatuurlijke oorzaken als gevolg van het verschijnen van een sterker kamma, positief of negatief, dat de kracht van het reproductieve kamma zal belemmeren. Dit is vergelijkbaar met het licht van een olielamp die dooft door een harde wind, hoewel de pit en de olie nog niet op zijn.

Karma en de dood

Op het moment van iemands dood zal het laatste gedachtemoment, het doodsbewustzijn genoemd, worden beïnvloed door een vrijwillige actie die het reproductieve kamma zal zijn dat leidt tot de geboorte van het volgende bestaan. Er zijn vier soorten wilshandelingen die het vermogen hebben om het reproductieve kamma te worden en de aard van de volgende geboorte te bepalen:

  • Gewichtig karma (terugkeer karma); Dit is een sterke vrijwillige actie, heilzaam of onheilzaam, gepleegd door de stervende persoon op elk moment in het leven die alle andere vrijwillige acties zal overweldigen en het reproductieve kamma zal worden op het moment van overlijden om de aard van de volgende geboorte te bepalen. Ongezond zwaar kamma omvat een van de vijf gruwelijke misdaden van moedermoord, vadermoord, het doden van een Arahant, het verwonden van een Boeddha of het creëren van een schisma onder boeddhistische monniken. Gezond zwaar kamma omvat het bereiken van diepe absorptietoestanden van concentratie ( jhana ) door meditatie.
  • Nabije karma (asanna karma); Dit is een heilzame of onheilzame vrijwillige handeling die door de stervende wordt uitgevoerd of herinnerd vlak voor het moment van overlijden en die, bij afwezigheid van een zwaar kamma, het reproductieve kamma zal worden en de aard van de volgende geboorte zal bepalen.
  • Gewoon karma (acinna karma); Dit is een heilzame of onheilzame handeling die gewoonlijk tijdens iemands leven wordt uitgevoerd en die op het moment van overlijden in afwezigheid van een zwaar of nabij kamma het reproductieve kamma zal worden en de aard van de volgende geboorte zal bepalen.
  • Reserve of cumulatief karma (katatta kamma); Dit is de groep wilshandelingen in reserve die niet tot een van de drie bovenstaande groepen kamma behoort. Op het moment van overlijden, bij afwezigheid van een van de drie bovengenoemde groepen kamma, zal cumulatief kamma het reproductieve kamma worden en de aard van de volgende geboorte bepalen.

Doodstekens

Afhankelijk van de aard van de vrijwillige actie die het reproductieve kamma zal zijn, zullen bepaalde tekenen die doodstekens ( nimitta) worden genoemd verschijnen op het moment van overlijden. Deze doodstekens kunnen in drie verschillende vormen voorkomen:

  • Een sterke, heilzame of onheilzame handeling (kamma) die werd uitgevoerd tijdens het leven of voorafgaand aan het moment van overlijden, zal in het bewustzijn verschijnen als een herinnering door de deur van de geest.

In plaats van de daadwerkelijke wilshandeling zal een symbool van de handeling ( kamma nimitta ) in het bewustzijn verschijnen. Bijvoorbeeld, in plaats van een slechte daad te herinneren (bijv. het doden van een levend wezen), herinnert men zich het wapen dat werd gebruikt, zoals een pistool of een mes. Evenzo, in plaats van een heilzame daad (bijvoorbeeld het geven van aalmoezen aan boeddhistische monniken), herinnert men zich de gele gewaden of een aalmoeskom. Dit teken kan verschijnen als een object door elk van de zes zintuigdeuren, namelijk oog, oor, neus, tong, lichaam of geest, wat het overheersende zintuig kan zijn geweest op het moment van het uitvoeren van de specifieke handeling.

  • Een teken van bestemming (gati nimitta) dat het type geboorte aangeeft of het bestaansniveau waarin men geboren zal worden, zal in het bewustzijn verschijnen als een object door de deur van de geest. Als iemand bijvoorbeeld in een hemelse wereld geboren gaat worden, zullen verwelkomende hemelse wezens of paleizen verschijnen als doodstekens. Evenzo, als iemand geboren gaat worden in een lager, pijnlijk bestaan, zullen grote vuren of angstaanjagende gezichten verschijnen als doodstekens. Er wordt aangenomen dat als het teken van overlijden een negatieve of ongelukkige geboorte aangeeft, dit tot op zekere hoogte positief kan worden verholpen door de laatste gedachten van de stervende persoon te beïnvloeden.

Het mechanisme van wedergeboorte

  • Wanneer een doodsteken, dat een vrijwillige handeling (kamma), een symbool van die handeling (kamma nimitta) of een teken dat het type volgende geboorte aangeeft ( gati nimitta ), in het bewustzijn verschijnt op het moment van overlijden, wordt het het object van het laatste gedachtemoment van iemands leven dat het doodsbewustzijn ( cuti citta ) wordt genoemd. De kamma-energie van de laatste bewustzijnsstroom van dit leven zal het eerste bewustzijn van het volgende leven beïnvloeden, de wedergeboorte of het opnieuw verbindende bewustzijn (patisandhi vinnana), resulterend in een nieuwe geboorte van het bestaan. Daarom is de kracht van kamma de belangrijkste factor die de aard van de volgende geboorte beïnvloedt en bepaalt.

Bronnen

  • Bhikkhu Bodhi 1999, Dhamma cakkappavattana Sutta, The Connected Discourses of the Buddha, A Translation of the Samyutta Nikaya, Wisdom Publications.
  • Bhikkhu Bodhi 2012, Vipallasa sutta, The Numerical Discourses of the Buddha, Anguttara Nikaya, Wisdom Publications.
  • Walshe, Maurice (1987), Brahmajala sutta in "Aldus heb ik gehoord", The Long Discourses of the Buddha, Digha Nikaya, Wisdom Publications, Londen.
  • Sayadaw U Pandita 1995, Op het pad naar vrijheid, http://www.myanmarnet.net/nibbana/pandit10.htm .
  • Bhikkhu Bodhi 2012, Miccatta sutta, The Numerical Discourses of the Buddha, Anguttara Nikaya, Wisdom Publications.
  • Bhikkhu Bodhi 1999, Magga-vibhanga Sutta, The Connected Discourses of the Buddha, A Translation of the Samyutta Nikaya, Wisdom Publications.
  • Soma Thera 1960, Dhamma cakkappavattana Sutta, (The Wheel of Law), Bodhi Leaf:No:1, Buddhist Publication Society, Kandy, Sri Lanka
  • Mahathera Nauyane Ariyadhamma, The Short Analysis of Kamma, A Discourse by the Buddha, Bodhi Leaves No: 128, Buddhist Publication Society, Kandy, Sri Lanka
  • Bhikkhu Bodhi, Het Edele Achtvoudige Pad, Hoofdstuk II, Juiste Visie, vipassana.co.uk/resources.8fp2.php .
  • Bhikkhu Nanamoli en Bhikkhu Bodhi 1995, Sammaditthi sutta, vertaling van de middellange verhandelingen van de Boeddha, Wisdom Publications.
  • Bhikkhu Seelawimala 2001, Samma Ditthi: Right View, budsas.org/ebud/ebdha209.htm .
  • Bhikkhu Nanamoli en Bhikkhu Bodhi 1995, Mahacattarisaka sutta, Vertaling van de middellange verhandelingen van de Boeddha, Wisdom Publications.
  • Bhikkhu Nanamoli en Bhikkhu Bodhi 1995, Sammaditthi sutta, vertaling van de middellange verhandelingen van de Boeddha, Wisdom Publications.
  • Bhikkhu Nanamoli en Bhikkhu Bodhi 1995, Mahavedalla sutta, vertaling van de middellange verhandelingen van de Boeddha, Wisdom Publications.
  • Bhikkhu Nanamoli en Bhikkhu Bodhi 1995, Sabbasava sutta, vertaling van de middellange verhandelingen van de Boeddha, Wisdom Publications.
  • dr. Ari Ubeysekara, The Concept of Rebirth in Theravada Buddhism