Tibetaans boeddhisme en Tijdslijn boeddhisme: verschil tussen pagina's

Uit dharma-lotus.nl
(Verschil tussen pagina's)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Nieuwe pagina aangemaakt met '{{#seo: |title=Tibetaans boeddhisme |titlemode=append |keywords=boeddhisme, boeddha, boeddhistisch, Dharma, Pali-canon, Gautama, boeddhist, waarheden, soetra, sutta, Dhamma, meditatie, inzicht, Ivar Mol, Dharma-Lotus, mindfulness, India, Nepal |description=Uitgebreide uitleg over het boeddhisme in het algemeen en de boeddhistische filosofie, de Dharma en de Pali-canon in het bijzonder. }} {{boeddhisme}} '''Gautama de Boeddha''' (563-483 v.Chr.) leefde in h...')
 
(Nieuwe pagina aangemaakt met '350px|thumb|verspreiding van het boeddhisme in Azië {{boeddhisme}} ==6e eeuw v.Chr.== * 563 v.Chr. Geboorte van Siddhartha Gautama (de latere Gautama de Boeddha) ---- * 523 v.Chr: * De verlichting van Gautama de Boeddha in Bodhgaya * Geven van zijn eerste lezing in Sarnath * Gautama de Boeddha wordt leraar ==5e eeuw v.Chr.== * 483 v.Chr: * Dood van Gautama de Boeddha * Eerste boeddhistisc...')
 
Regel 1: Regel 1:
{{#seo:
[[File:Buddhist_Expansion.svg|350px|thumb|verspreiding van het boeddhisme in Azië]]
|title=Tibetaans boeddhisme
|titlemode=append
|keywords=boeddhisme, boeddha, boeddhistisch, Dharma, Pali-canon, Gautama, boeddhist, waarheden, soetra, sutta, Dhamma, meditatie, inzicht, Ivar Mol, Dharma-Lotus, mindfulness, India, Nepal
|description=Uitgebreide uitleg over het boeddhisme in het algemeen en de boeddhistische filosofie, de Dharma en de Pali-canon in het bijzonder. 
}}
{{boeddhisme}}
{{boeddhisme}}
'''Gautama de Boeddha''' (563-483 v.Chr.) leefde in het [[Categorie:In de Voetsporen v/d Boeddha|huidige Nepal en Noord-India]], en zijn [[dharma|leer]] verspreidde zich van daaruit naar andere landen zoals [[Categorie:Tour-de-Sri-Lanka|Sri-Lanka]], Thailand, Burma, het huidige Pakistan en Afghanistan etc. Rond het begin van de jaartelling ging het ook naar China, en van daaruit weer naar bijv. Japan en Korea, maar niet onmiddellijk naar Tibet, Daar kwam het pas 500 n.Chr. terecht.
==6e eeuw v.Chr.==


Vanaf het begin van zijn onderricht heeft de Boeddha grote nadruk gelegd op het feit dat je hem niet moest geloven, dat zijn leer geen dogma of religie was, en dat je het leven in al zijn facetten zelf moest onderzoeken. Alleen als je je eigen psyche onderzoekt, wordt dat wat je ontdekt je eigen inzicht. Daarom was een van zijn uitspraken 'Wees je eigen eiland', dat wil zeggen, vertrouw op jezelf en niet op de leer of op de leraar. Bovendien vertelde hij aan het eind van zijn leven, dat hij alle inzichten die hij zelf verworven had in zijn compleetheid had doorgegeven: 'Er is niets verborgen gebleven in de gesloten vuist van de leraar'. En al die kennis over de werking van de psyche en de mogelijke bevrijding van frustraties en lijden is in de loop van vijfentwintighonderd jaar verder uitgewerkt en vervolmaakt.
* 563 v.Chr. Geboorte van Siddhartha Gautama (de latere [[Gautama de Boeddha]])
----
* 523 v.Chr:


==Theravada/Hinayana boeddhisme==
* De [[verlichting]] van Gautama de Boeddha in [[Bodhgaya]]
* Geven van zijn eerste lezing in [[Sarnath]]
* Gautama de Boeddha wordt leraar


In de eerste jaren van zijn onderricht onderwees Gautama de Boeddha het geheel van inzichten dat later de Hinayana werd genoemd, het kleine voertuig (naar de bevrijding). De Boeddhisten binnen deze stroming spreken liever van [[Theravada]], de school van de Oudsten en vinden Hinayana neerbuigend (vandaar dat ik in dit artikel ook verder spreek over Theravada). De Theravada onderzoekt hoe gedachten en emoties ontstaan, en hoe daaruit de belemmerende patronen ontstaan die alleen maar frustraties en [[4 edele waarheden|lijden]] kunnen veroorzaken. Het ontleedt de manier waarop het bewustzijn werkt, en hoe het uit vormen, gevoelens, waarnemingen, emoties, associaties en denkbeelden een ik construeert dat zichzelf vervolgens krampachtig in stand wil houden. De weg naar bevrijding bestaat uit [[meditatie|meditatieoefeningen]] die erop gericht zijn om de verkrampingen van je geest te leren ontspannen – waardoor je minder door emoties wordt meegesleurd – en op het ontwikkelen van oplettendheid, zodat je niet nog meer problemen voor jezelf creëert. In dat opzicht is de Theravada heel concreet en praktisch, en mondt uit in het inzicht dat het ego – dat nergens concreet te vinden is – de oorsprong is van al onze problemen. Psychologisch richt het zich op het vlijmscherp onderzoeken en beheersen van alle belemmerende patronen in je lichaam, je emoties en je denken.
==5e eeuw v.Chr.==
* 483 v.Chr:
* [[Parinibbana‎|Dood]] van Gautama de Boeddha
* Eerste boeddhistische [[concilie]]
* De [[Pali-canon]] wordt samengesteld
* Monniken verspreidden het boeddhisme in Noord-India
----
* 443 v. Chr. - De tweede boeddhistische concilie wordt bijeengeroepen door Kalasoka van de Shishunaga-dynastie en wordt gehouden in Vaishali. De sangha is verdeeld in de Sthaviravadins en de Mahasanghika's onder leiding van de monnik Mahādeva, voornamelijk de regelgeving binnen de sangha is een splijtzwam geworden, maar ook hoe er naar Gautama de boeddha (mens of god) gekeken dient te worden.


==Mahayana boeddhisme==  
==4e eeuw v.Chr.==


De tweede stroming wordt de mahayana genoemd, het grote voertuig. Het grote voertuig bouwt voort op de inzichten, oefeningen en verworvenheden van de Theravada, maar voegt daar twee aspecten aan toe. Het beschouwt de Theravada als te beperkt omdat het nog te veel op jezelf is gericht, en ziet als doel de bevrijding van alle andere levende wezens. Daarvoor is het belangrijk om door meditatieoefeningen de emotionele reacties van begeerte, woede, trots en jaloersheid te vervangen door de onmetelijke gevoelens van gelijkmoedigheid, liefde, mededogen en vreugde. Tegelijkertijd breidt de mahayana het begrip van ego-loosheid uit tot het veel ruimere aspect van leegte. Niet alleen is het ik nergens te vinden, eigenlijk geldt dat voor alles. Alles verschijnt vanuit leegte en lost vanzelf weer op in leegte. En in de tussentijd is elke ervaring ongrijpbaar en veranderlijk. Psychologisch richt het zich meer op het ontwikkelen van positieve gevoelens en positieve handelingen in relatie met anderen, naast het ontwikkelen van het inzicht in leegte als een volstrekt open bewustzijn.
* 322 v.Chr. - Boeddhistisch rijk onder Chandragupta Maurya
* ca. 324 v.Chr. - Pyrrho, een filosoof aan het hof van Alexander de Grote, leert elementen van de boeddhistische filosofie in India. Hij neemt delen van het boeddhisme op, met name de [[3 grote waarheden|3 kenmerken van het bestaan]], in zijn nieuwe filosofie van het pyrronisme, die hij in de hellenistische filosofie introduceert.
* 326 v.Chr. - Alexander de Grote bereikt Noordwest-India. De Indo-Griekse koninkrijken die in de nasleep ontstaan, hebben een grote invloed op de ontwikkeling van het boeddhisme.
* ca. 300 v.Chr. - Opmerkelijke boeddhistische gemeenschap opgericht in Nagpur
* ca. 300 v.Chr. - Het boeddhisme komt aan in Zuidoost-Azië


==Vajrayana/Tibetaans boeddhisme==
==3e eeuw v.Chr.==
De derde stroming wordt vajrayana genoemd, het diamanten voertuig. Het diamanten voertuig gaat ervan uit dat je beide vorige paden doorlopen hebt en richt zich volledig op de persoonlijke, individuele verwezenlijking van de bevrijding. Het bouwt voort op het inzicht dat alles verschijnt in leegte en herkent dat alles wat verschijnt energie is, altijd op elkaar inwerkt en voortdurend verandert. Vanuit dit holistische perspectief richt het zich op het direct gebruikmaken van de energie van lichaam, adem, emoties, gedachten en bewustzijn om de ultieme bevrijding te verwezenlijken door middel van yoga- en meditatieoefeningen. Psychologisch richt het zich op het ervaren van energiecentra en energiestromen, het direct werken met de emotionele energie, het ontwikkelen van bepaalde krachten, het meester worden over je denken, en het ontwikkelen van een multidimensionaal bewustzijn. In de loop van enkele eeuwen kristalliseerde de vajrayana zich uit in zes stromingen en ontstonden er talloze rituelen, oefeningen en teksten die [[Tantra|tantra's]] worden genoemd.


===Dzogchen===
* ca. 263 v.Chr. - Keizer Asoka bekeert zich tot het boeddhisme
* ca. 260 v.Chr. - Asoka verklaart het boeddhisme de officiële religie van het Mauryan-rijk
----
* 250 v.Chr:
* De 3e boeddhistische concilie, bijeengeroepen door [[Ashoka]] en voorgezeten door Moggaliputta-Tissa, stelt de Kathavatthu samen om de ketterse opvattingen en theorieën van sommige boeddhistische sekten te weerleggen. Edicten van Ashoka worden in zijn keizerrijk verdeeld ter ondersteuning van het boeddhisme
* na de 3e concilie ontstaat een scheuring in de sangha
* de boeddhisten die zich houden aan de oorspronkelijke geschriften verzamelen zich in het [[Theravada]] boeddhisme
* Ashoka stuurt verschillende boeddhistische missionarissen naar verre landen, tot aan China, het vasteland van Zuidoost-Azië en de Maleisische koninkrijken in het oosten en de Hellenistische koninkrijken in het westen, om hen het boeddhisme bekend te maken.
----
* 247 v.Chr. - De zoon van keizer Asoka, Mahinda, bekeert de koning van Sri Lanka tot het boeddhisme
* ca. 220 v.Chr. - Lo Yang klooster wordt boeddhistisch centrum
* ca. 200 v.Chr. - Boeddhistische grotwoningen gebouwd in Bhaja


De zesde en meest vergaande stroming van de vajrayana is [[Dzogchen]]. Dzogchen gaat terug naar de kern, de ongekunstelde bevrijding in het moment zelf, zonder allerlei ingewikkelde oefeningen.
==2e eeuw v.Chr.==
* Begin van het Mahayana- boeddhisme
* Samenstelling van Prajnaparamita literatuur
-----
* 185 v.Chr. - Generaal Pushyamitra Shunga werpt het Maurya-rijk omver en vestigt het Shunga-rijk , er begint een golf van vervolging tegen het boeddhisme.
* 189 v.Chr. - Chinese vluchtelingen brengen het boeddhisme naar Vietnam
* ca. 185 v.Chr. - Begin van het Sunga-rijk; Boeddhisme onderdrukt
* ca. 100 v.Chr. - Vierde Boeddhistische Raad; samenstelling van Mahavibhasa


De inzichten zijn weliswaar gebaseerd op het boeddhisme, maar zijn zo universeel dat zij direct toepasbaar zijn op ons eigen leven in onze chaotische westerse maatschappij. Dzogchen richt zich rechtstreeks op het vlijmscherp onderzoeken van je bewustzijn en de naakte confrontatie met alle obstakels, blokkades en emoties. Deze allesdoorsnijdende benadering plaatst je oog in oog met dat wat simpelweg aanwezig is, en verwezenlijkt de volmaakte helderheid of de ultieme bevrijding in het moment zelf, zonder ingewikkelde theorieën, uitgebreide rituelen of jarenlange retraites. Zowel de vajrayana als Dzogchen zijn uitsluitend in Tibet compleet bewaard gebleven.
==1e eeuw v.Chr.==


→ [[Dzogchen|Zie hier een volledig artikel over Dzogchen]]
* 17 v.Chr. - Schisma onder boeddhistische monniken in Sri Lanka
* 35-32  v.Chr. - De volledige schriftuurlijke canon van de Theravada-school wordt voor het eerst opgeschreven op palmbladeren in het Pali bij de Aloka-grot, nabij Matale, Sri Lanka.
* ca. 50 v.Chr. - Indiase boeddhisten vestigen zich in Zuidoost-Azië


==Het ontstaan van het Tibetaans Boeddhisme==
==1e eeuw==
Twee boeddhistische monniken uit India komen in 68 aan aan bij het hof van keizer Ming (58-75) van de Han-dynastie. Ze genoten keizerlijke gunst en bleven verschillende boeddhistische teksten vertalen, waarvan er één, de 'Sutra van tweeënveertig secties', zelfs vandaag de dag nog steeds populair is.
-----
* 68 - Boeddhistische White Horse-tempel gebouwd
* 78 - Keizer Ming stuurt boeddhistische monniken naar India om geschriften te verwerven
* ca. 90 - Boeddhistische beelden gemaakt in Gandhara


De vajrayana, de meest esoterische traditie van het boeddhisme, kwam pas in de vierde eeuw in Noord-India tot bloei en verspreidde zich behalve in Noord-India, voornamelijk naar de noordelijke bergstreken van het huidige Pakistan. Volgens de overlevering gaat de vajrayana, ook wel tantrayana of mantrayana genoemd, terug op de mondelinge overdracht van de inzichten die de Boeddha in zijn tijd nog niet durfde te verspreiden. Het bouwt voort op de kennis van de hinayana en mahayana, maar geeft daaraan een meer innerlijke betekenis, direct gericht op de eigen verwezenlijking. Vooral de Hart soetra met zijn beroemde uitspraak 'vorm is leegte, leegte is vorm', was een bron van inspiratie voor allerlei vajrayana teksten.
==2e eeuw==


Vajra (T. dorjé) betekent zowel diamant als bliksemflits. De vajra was oorspronkelijk het wapen van Indra, de god van donder en bliksem uit de veel oudere Vedische religie. In het boeddhisme wordt het een symbool voor de zuiverheid, doorschijnendheid en onverwoestbaarheid van het ontwaakte bewustzijn. Hoewel de diamant zelf geen kleur heeft, wordt een lichtstraal die er doorheen valt, gebroken in alle kleuren van de regenboog. Daarom is hij ook het symbool voor de leegte waarin alles vanzelf verschijnt. Bovendien is de diamant niet alleen heel kostbaar, de 'koning onder de stenen' (de letterlijke betekenis van het Tibetaanse woord dorjé), maar ook zo scherp dat hij overal doorheen snijdt. Hij staat symbool voor het feit dat de vajrayana zowel de meest kostbare kennis bevat, als een bliksemsnel en vlijmscherp pad is, dat alle verwarringen die de cyclus van frustraties in stand houden in één slag doorsnijdt.
* ca. 100 - Het Mahayana-boeddhisme ontwikkelt zich in het zuiden van India
* ca. 100 - Het Theravada-boeddhisme is gevestigd in het zuiden van Birma
* ca. 127 - Kanishka, een boeddhist, wordt koning van de Kushans die de zijderoute beheersen
* ca. 147 - An Shigo vertaalt boeddhistische teksten van het Sanskriet naar het Chinees


===mahasiddha's===  
==3e eeuw==


Deze tantristische traditie werd in Noord-India ontwikkeld en vormgegeven door de zogenoemde mahasiddha's. Dit waren individuele yogi's en beoefenaren die zich weinig van de geldende regels binnen het monastieke boeddhisme aantrokken. Zij ontstonden als een soort provobeweging tegen de gevestigde kloosterorden en boeddhistische universiteiten, waarin status en macht belangrijker waren dan de verlichting. Deze mahasiddha's – maha is groot en siddhas zijn yogi's die over bijzondere psychische krachten (siddhi's) beschikken – waren geen monniken. Ze hadden vaak een beroep dat door het gevestigde boeddhisme als onrein of afkeurenswaardig werd beschouwd, zoals pijlenmaker, visser of jager. Zij aten vlees en vis, hadden vaak een vrouw uit een lage kaste als partner en gaven zich over aan allerlei mystieke en seksuele meditatieoefeningen. Ze trokken zich niets aan van de boeddhistische moraal van seksuele onthouding en het verbod op het doden van levende wezens, en maakten in de praktijk van het dagelijks leven glashelder dat vorm leegte is. Deze traditie ontwikkelde haar eigen rituelen en meditatieoefeningen, en haar eigen kennistraditie die uitsluitend van leraar op leerling werd overgedragen.
* ca. 260 - Chinese boeddhisten beginnen bedevaarten te maken naar plaatsen die verband houden met de Boeddha
* 296 - De oudste nog bestaande Chinese boeddhistische tekst, de Zhu Fo Yao Ji Jing


===het mannelijke en het vrouwelijke aspect=== 
==4e eeuw==
* ca. 300 - Opkomst van het Vajrayana-boeddhisme
* 347 - Eerste vertaling van boeddhistische teksten in het Chinees
* ca. 350 - Dunhuang wordt een boeddhistisch centrum
* 350 - Boeddhistische filosofie en kunst floreren onder de Gupta-dynastie in India
* ca. 366 - Een visioen inspireert een Chinese monnik om de grotten van duizend boeddha's te bouwen
* 372 - Het boeddhisme arriveert in Korea
* 372 - Chinese monniken brengen het boeddhisme naar Korea
* 399 - De Chinese boeddhistische monnik Faxian vertrekt van China naar India langs de zijderoute


In de loop der tijd ontwikkelde de vajrayana een eigen symbolische taal, waarin de innerlijke verworvenheden door uiterlijke wonderen worden aangeduid. Dit geeft vaak aanleiding tot misverstanden. Wanneer er verteld wordt dat een bepaalde siddha 'de zon en de maan tot stilstand brengt' of 'de Ganges overstak door de stroom van de rivier op te houden', slaat dat niet op een magische tovertruc, maar op het volledig beheersen van de mannelijke (zon) en vrouwelijke (maan) energiestromen, of op het bundelen van de energie die door het centrale kanaal (Ganges) door het lichaam stroomt. De traditionele teksten verwijzen uitsluitend op een hele verborgen en symbolische manier naar de verwezenlijking van de waanzinnige wijsheid, het één zijn van volmaakt inzicht en ultieme vrijheid.
==5e eeuw==


==Bön==
* ca. 400 - Er zijn ongeveer 2 miljoen boeddhisten en 30.000 kloosters in China
* ca. 425 - Het boeddhisme arriveert op Sumatra
* 485 - Monniken uit Gandhara brengen het boeddhisme naar Fusang, misschien wel Japan
* 495 - Shaolin boeddhistische tempel opgericht


Voordat het boeddhisme naar Tibet kwam, bestond er een krachtige religie met talloze priesters die veel macht bezaten, de bön, die zich richtte op het beheersen van de overweldigende natuurkrachten, zoals hagel, donder en bliksem, om de welvaart en rijke oogsten zeker te stellen en negatieve invloeden van boze geesten of bedreigende omstandigheden af te weren. Daarvoor werden sjamanistische rituelen uitgevoerd waarmee het kwaad zowel bezworen als opgeroepen kon worden, bijvoorbeeld om wraak te nemen op iemand die jou onrecht had aangedaan. Daarnaast richtte de bön zich op het beheersen van de innerlijke krachten door adem-, meditatie- en yogaoefeningen die weinig verschilden van de latere vajrayana.
== 6e eeuw==
* ca. 510 - Birma neemt het Theravada-boeddhisme over
* 517 - Keizer Wudi bekeert zich tot het boeddhisme
* 527 - Korea accepteert het boeddhisme
* 530 - Taoïstische T'an-luan bekeert zich tot het boeddhisme; wordt leider van de Ching'tu-school
* ca. 540 - Het boeddhisme verliest zijn invloed in India
* 552 - Het boeddhisme komt Japan binnen vanuit Korea
* ca. 570 - Zhiyi classificeert de leerstellingen van het Chinese boeddhisme
* 572 - Prince Shotoku sponsort het boeddhisme in Japan
* ca. 580 - Boeddhistische missionarissen introduceren bloemschikken in Japan


==Introductie van het Boeddhisme in Tibet==  
==7e eeuw==


De eerste introductie van het boeddhisme in Tibet vond plaats in het begin van de zevende eeuw. De toenmalige koning Songtsen Gampo (569-650) probeerde van Tibet een belangrijke politieke en militaire natie te maken. Om goede relaties met de buurlanden aan te knopen, trouwde de koning met verschillende vrouwen, waaronder een Chinese en een Nepalese prinses die beiden boeddhistisch waren. Zij brachten allebei een aantal beelden mee, waarvoor de koning twee grote tempels bouwde, de Ramotché en de beroemde Jokhang tempel in het centrum van Lhasa. Bovendien gaf hij zijn minister Thönmi Sambhota opdracht om een eenduidige schriftvorm en grammatica te ontwikkelen om de boeddhistische teksten uit het Sanskriet in het Tibetaans te vertalen. Na zijn dood raakte het boeddhisme in verval en grepen de bön priesters opnieuw de macht.
* 606 - Harsha heerst over Noord-India, bekeert zich tot het Mahayana-boeddhisme
* 607 - Japanse monniken halen boeddhistische geschriften uit China
* 629 - De Chinese pelgrim Xuanzang creëert belangrijke verslagen van het boeddhisme in India na zijn verval
* 645 - Het boeddhisme arriveert in [[Tibetaans boeddhisme|Tibet]]
* ca. 650 - Zuiver Landboeddhisme onderwezen door Shan-tao
* ca. 650 - Dood van koning Songsten Gampo van Tibet, wiens vrouwen het boeddhisme in Tibet vestigen
* ca. 670 - Geboorte van Gyogi, een monnik die het boeddhisme zal helpen aan populariteit te winnen in Japan


Toen de Tibetaanse koning Trisong Detsen (742-797) zich een eeuw later ging interesseren voor het boeddhisme was er dus al een zekere voedingsbodem. Hij pakte het grootser aan dan zijn voorganger en nodigde tientallen belangrijke boeddhistische leraren uit Noord-India uit om naar Tibet te komen. Onder zijn leiding werden talloze boeddhistische teksten in het Tibetaans vertaald, zowel uit de soetra's als de tantra's. Ook begon hij, op zo'n zeventig kilometer van Lhasa, met de bouw van een groot klooster in de vorm van een mandala, een symbolische plattegrond van alle innerlijke en uiterlijke krachten. Aan een dergelijke mandala worden grote krachten toegeschreven en het bouwen van deze tempel stond voor de definitieve vestiging van het boeddhisme in Tibet. Daarom ontstond er ook veel tegenstand, zowel van zijn ministers, die de bön religie aanhingen, als van de plaatselijke bevolking.
==8e eeuw==


===Padmasambhava===
* 710 - Nara wordt de hoofdstad van Japan; Het boeddhisme wint aan invloed
[[File:Paro Padmasambhava.jpg|thumb|250px|Padmasambhava]]
* 713 - De bouw begint op de gigantische Boeddha van Leshan
Omdat het niet lukte om het boeddhisme in het ongecultiveerde, ruige, sjamanistische hooggebergte werkelijk wortel te laten schieten, nodigde de koning de belangrijkste en machtigste yogi van die tijd, Padmasambhava, uit om naar Tibet te komen en de negatieve krachten te onderwerpen. Deze tantristische leraar bracht in 774 de vajrayana en dzogchen traditie naar Tibet en legde de grondslag voor de oudste overgebleven boeddhistische stroming, die later de nyingma (de ouden) werd genoemd. In de praktijk vlochten de bön en het tantristisch boeddhisme zich vrij moeiteloos in elkaar, waardoor er allerlei teksten zijn die zowel door de bön als door de boeddhisten worden geclaimd. Sommige boeddhistische nyingma [[lama|lama's]] waren zelfs eveneens bön priesters. Het enige verschil was dat zij, als boeddhist, geen bloedoffers mochten verrichten en hun krachten niet mochten aanwenden om anderen kwaad te berokkenen.
* 752 - Groot Boeddhabeeld opgericht


De eerste twee eeuwen na de komst van Padmasambhava bestond in Tibet uitsluitend de nyingma traditie die zich baseerde op de eerste stroom van leraren en teksten uit India, en op de tantristische en dzokchen tradities die afkomstig waren uit Oddiyana, het geboorteland van Padmasambhava. Hij droeg zijn kennis van de uiterlijke en innerlijke tantra's over aan zijn vijfentwintig leerlingen, maar dzokchen droeg hij exclusief over aan enkele van zijn meest nabije leerlingen, waaronder zijn vrouwelijke partner Yeshe Tsogyal, en aan de dochter van de koning, Pema Tsal, waarvan hij wist dat zij snel zou sterven. Deze teksten – waarvan het zogenoemde Tibetaans Dodenboek er één is – werden door Yeshe Tsogyal verborgen omdat de tijd nog niet rijp was om ze te onderrichten en omdat Padmasambhava voorzag dat er een periode van oorlog en onderdrukking aan zou komen. Hij voorspelde ook door wie deze teksten – die terma's worden genoemd – eeuwen later gevonden zouden worden, en hij was degene die voorspelde dat: 'Als de zilveren vogels vliegen, er veel strijd in Tibet zal ontstaan, en het boeddhisme naar het westen gebracht zal worden.'
==9e eeuw==


Hoewel er eerst een enorme bloeiperiode ontstond waarin honderden boeddhistische teksten in het Tibetaans werden vertaald en tientallen kloosters werden gesticht, kwam in 832 Langdarma aan de macht die vond dat de kloosters te veel macht kregen, en die het boeddhisme met wortel en tak probeerde uit te roeien. Maar omdat de nyingma traditie bestond uit zowel een rode gemeenschap (S. sangha) van monniken, als een witte gemeenschap van leken en yogi's (T. ngakpa's), bleven deze laatste gespaard, en konden zij grotendeels in het geheim en mondeling de traditie blijven voortzetten en doorgeven. Het was sowieso gebruikelijk om de teksten uit je hoofd te leren, en beroemde leraren konden dan ook talloze tantra's foutloos reciteren, evenals het onderricht dat zij van hun eigen leraar ontvangen hadden. Hoewel Langdarma op jonge leeftijd – door een monnik – werd vermoord, werd het boeddhisme toch nog lange tijd onderdrukt.
* ca. 804 - Tendai en Shingon-boeddhisme opgericht
* ca. 840 - Koning Langdarma vervolgt boeddhisten in Tibet
* 843 - Vervolging van boeddhisten onder keizer Wuzong
* 845 - Het confucianisme maakte de staatsideologie van China; Boeddhisme en christendom zijn verboden


===strijd tussen Nyingma en Dzogchen===  
==10e eeuw==


Onder leiding van de vertaler Rinchen Zangpo (957-1055) ontstond zo'n tweehonderdvijftig jaar later een nieuwe golf van vertalingen, en Tibetaanse lama's vertrokken opnieuw naar India om daar onderricht te krijgen van beroemde leraren en mahasiddha's zoals [[Tilopa]] en [[Naropa]]. Deze nieuwe vertalingen leiden tot nieuwe stromingen die bepaalde teksten van de nyingma traditie – voornamelijk de dzogchen en tantristische teksten – als niet-authentiek beschouwden. Dit waren vaak de teksten die de nadruk legden op individuele bewustwording en bevrijding, en die erg tegengesteld leken aan de morele principes van de Theravada en de mahayana. Bovendien streefden deze nieuwe stromingen – kagyü, sakya en kadam (waaruit later de gelukpa voortkwam) – naar grote rijke kloosters en politieke macht, en werden de dzogchen teksten als 'gevaarlijk' beschouwd omdat zij elk centraal gezag ondermijnden. Hoewel er tussen de verschillende stromingen veel strijd was, maakten ze elkaar niet helemaal af. Uiteindelijk kreeg de gelukpa het voor het zeggen, en installeerden zij de Dalai Lama als hoofd van hun orde en als politiek leider van de staat Tibet, die uit een verzameling losse koninkrijkjes bestond. Sommige Dalai Lama's, zoals de tweede, vijfde en zesde, waren persoonlijk meer geïnteresseerd in de nyingma en hadden altijd een beroemde leraar uit deze traditie. Toch kreeg de nyingma als school geleidelijk een meer 'ondergeschikte' positie, vooral in de omgeving van Lhasa, hoewel sommige oude kloosters, zoals Samye en de Jokhang in Lhasa, altijd plekken van verering bleven. In de meer afgelegen gebieden, ver van het toeziend oog van Lhasa, bleef nyingma echter de belangrijkste traditie en werden de nyingma lama's en yogi's vereerd en gerespecteerd. Veel nyingma leraren die momenteel in Europa of de Verenigde Staten wonen, komen oorspronkelijk uit Kham en Amdo in het oosten van Tibet.
* ca. 900 - Jain-tempels gemaakt naast hindoeïstische en boeddhistische tempels in Ellora
* 971 - De Song-dynastie geeft opdracht tot het drukken van de volledige boeddhistische canon met gebruik van 130.000 gebeeldhouwde houtblokken


==De zes vajrayana tantra's==
==11e eeuw==


In de nyingma traditie wordt een onderscheid gemaakt tussen zes verschillende vajrayana stromingen of tantra's.
* 1023 - Pure Land-boeddhisme begint in Japan
* 1042 - De Indiase boeddhistische leraar Atisa wordt uitgenodigd om in Tibet te prediken; begin van de tweede groeiperiode van het Tibetaans boeddhisme
* 1044 - Koning Anawratha van Bagan bekeert Birma tot het Theravada-boeddhisme; begint tempels te bouwen
* 1057 - Birmese overwinningen in Noord-Thailand versterken daar het boeddhisme


* De eerste drie tantra's worden de uiterlijke tantra's genoemd omdat ze de bevrijding naar buiten toe projecteren en er vervolgens volmaakt mee proberen te versmelten.
==12e eeuw==
* De tweede drie zijn de innerlijke tantra's, waarbij de aanwezigheid van de volmaakte bevrijding in jezelf ervaren wordt, en de oefeningen gericht zijn op het herkennen van deze oorspronkelijke staat van helderheid.
* De laatste innerlijke tantra wordt ati yoga genoemd, de 'ultieme yoga', ook wel de 'volkomen volmaaktheid', Dzogchen in het Tibetaans.


==De belangrijkste scholen==
* 1100 - Vervolging van boeddhisten onder Song-keizer Huizong
* 1123 - Dood van Milaraspa, de wonderbaarlijke Tibetaans-boeddhistische monnik en dichter
* ca. 1150 - Gouden eeuw van boeddhistische kunst in Birma
* 1181 - Koning Jayavarman VII, een boeddhist, wordt koning van het Khmer-rijk; bouwt Bayon-tempel in Angkor
* 1190 - Bagan keert na een periode van anarchie terug naar de Theravada-boeddhistische heerschappij
* 1197 - Boeddhistische universiteit in [[Rajgir|Nalanda]] vernietigd door moslims


In het Tibetaans boeddhisme zijn 5 belangrijke stromingen of scholen.
==13e eeuw==


===Nyingma===
* 1215 - Het tantrisch boeddhisme wordt een periode van Mongoolse heerschappij in China geïntroduceerd
* ca. 1220 - Zenboeddhisme werd vanuit China in Japan geïntroduceerd door monnik Eisai
* ca. 1238 - Het nieuwe Thaise koninkrijk Sukhothai maakt het Theravada-boeddhisme tot staatsgodsdienst
* 1283 - De traditie van het zoeken naar reïncarnaties van leiders begint onder Tibetaanse Black Hat-boeddhisten
* 1295 - De Mongoolse leider Ghazan Khan bekeert zich tot de islam; het rijk steunde vroeger het tantrisch boeddhisme


De Nyingma school is begonnen met de introductie van het boeddhisme in Tibet door de Indiase pandit Padmasambhava (Guru [[Rinpoche]]). De historische informatie van hem is vooral gehukd in mythes (er wordt gezegd dat hij al 3600 jaar in India woonde voordat hij naar Tibet kwam). Hij kwam in het jaar 817 naar Tibet op uitnodiging van koning Trisong Detsen. Vooral in het begin was er veel nadruk op tantrische beoefening en minder op de studie van logica en filosofie.
==14e eeuw==
Er zijn door de eeuwen heen aanzienlijke ontwikkelingen geweest binnen de Nyingma school, onder andere door de onderdrukking door koning Langdharma na 842.


Enkele typische aspecten van de Nyingma traditie zijn de beoefening van Dzogchen (de fundamentele aard van de geest direct onderzoeken, zonder visualisaties of afbeeldingen), en de aanwezigheid van verborgen geschriften of 'terma' van Padmasambhava die door latere meesters ontdekt worden.
* ca. 1350 - Cambodja neemt het Theravada boeddhisme over
* 1384 - Koning Lu Thai wordt tot boeddhistische monnik gewijd


===Kadam===
==15e eeuw==


Dit was een belangrijke school in de reformatie die plaatsvond met de komst van Lama Atisha in 1042. Zijn belangrijkste leerling was de leek Dromtönpa die de Kadam traditie startte. Deze traditie bestaat niet meer, maar heeft wel een sterke invloed achtergelaten op de latere Kargyu, Sakya en vooral Gelug school.
* 1409 - Tsong-kha-pa sticht de eerste van drie grote boeddhistische kloosters in Tibet
* 1484 - Shogun Yoshimasa introduceert de theeceremonie, die sterk wordt beïnvloed door het zenboeddhisme
* 1488 - Jodo Shinshu-boeddhisten doden een feodale landeigenaar en beginnen een periode van geweld met de heersende klassen


Veel Tibetaanse leraren, zoals ook zijne heiligheid de Dalai Lama benadrukken dat het huidige Tibetaans boeddhisme vooral overeenkomt met het elfde-eeuwse boeddhisme zoals het in India voorkwam.
==17e eeuw==


===Kargyu===
* 1629 - Vertaling van boeddhistische teksten in het Mongools


Deze traditie begon met de Tibetanen Marpa Chökyi and Khyungpo Nyaljor in the elfde eeuw. Zij hadden Tilopa (988-1069) zijn leerling Naropa (1016 - 1100) als Indiase leraren. Waarschijnlijk de meest iconische beoefenaar en meester in deze traditie is Milarepa (1040-1123), die boeddhaschap in één leven bereikte door de ongelofelijke volharding in zijn beoefening. Milarepa was een leerling van Marpa.
==18e eeuw==
De Kargyu school is zowel een meditaite als een filosofische school.


Enkele typische aspecten van de Kargyu traditie zijn de beoefening van Mahamoedra en de 'zes yoga's van Naropa. Er bestaan momenteel meerdere sub-scholen: zoals de Karma-Kargyu (met de Karmapa als leider), Drikung Kargyu en de Drukpa Kargyu scholen.
* 1725 - Isida Baigan richt de Shingaku-religie op, gebaseerd op Shinto, boeddhistische en confucianistische elementen
* 1785 - Tempel van de Smaragdgroene Boeddha gebouwd in Bangkok
* 1796 - White Lotus Rebellion, geïnspireerd door de aanstaande terugkeer van de Boeddha, tegen de Qing-dynastie


===Sakya===
==19e eeuw==


De Sakya traditie vind zijn oorsprong bij de Indiase meester Virupa die zijn lessen via de vertaler Drogmi doorgaf aan Khon Konchog Gyalpo. Voor die gelegenheid bouwde Khon Konchog Gyalpo het Sakya klooster en startte de Sakya traditie in 1073. In 1247 veroverde de Mongoolse prins Godan Khan Tibet en gaf de tijdelijke leiding over Tibet over aan Lama Kunga Gyaltsen (beter bekend als Sakya Pandita), die één van de eerste belangrijke figuren werd in de Sakya traditie. In 1254 werd Chögyal Phagpa uitgenodigd door de Mongoolse keizer Kublai Khan om les te geven. Kublai Khan maakte het boeddhisme tot een staatsreligie in Mongolië, en hij maakte made Buddhism state religion in Me Chogyal Phagpa de eerste religieuze en wereldlijke leider van Tibet. Sakya meesters heersten voor ruim 100 jaar in Tibet. In 1354 werd de leiding van Tibet overgedragen aan de monnik Changchub Gyaltsen die geen Sakya was.
* 1819 - Boeddhistische grotten bij Ajanta herontdekt door Britse soldaten
* ca. 1860 - Heropleving van het boeddhisme samen met een groeiend nationalisme in Sri Lanka
* 1871 - Vijfde Boeddhistische Raad
* 1879 - Koning van Burma geeft opdracht tot nieuwe editie van Pali Canon; heeft het gegraveerd op 729 stèles bij een boeddhistisch klooster
* 1882 - Jade Boeddhatempel opgericht, geïnspireerd door twee jade Boeddhabeelden geïmporteerd uit Birma
* 1899 - Gordon Douglas wordt de eerste westerling die in het Theravada-boeddhisme wordt gewijd


Enkele typische aspecten van de Sakya school zijn het Lam Dre (leidend naar de staat van Hevadjra) onderricht en het feit dat de overleveringslijn van vader op zoon wordt doorgegeven, en niet gebaseerd op de wedergeboorte van de leider of een belangrijke leraar.
==20e eeuw==


===Gelug===
* 1900 - Het shintoïsme werd in Japan hersteld als onderdeel van een poging om de boeddhistische invloed te beperken
* 1930 - Soka Gakkai, gevestigd in het Nichiren-boeddhisme, opgericht in Japan
* 1949 - Boeddhisten krijgen enige controle over de plaats van de Verlichting van de Boeddha in de Mahabodhi-tempel
* 1956 - De hindoeïstische leider BR Ambedkar bekeert zich samen met 350.000 volgers tot het boeddhisme, waardoor de neo-boeddhistische beweging ontstaat
* 1963 - De boeddhistische monnik Thich Quang Durc verbrandt zichzelf om te protesteren tegen de onderdrukking van het boeddhisme door de regering
* 1966 - World Buddhist Sangha Council probeert de eenheid tussen het Mahayana en het Theravada-boeddhisme te verbeteren
* 1975 - Communisten onder Pol Pot proberen het boeddhisme in Cambodja uit te roeien door tempels te vernietigen en monniken te vermoorden
* 1992 - Reusachtig standbeeld van de Boeddha gebouwd op een eiland in Hyderabad, India


De Gelug traditie vind zijn oorsprong onder andere in de Kadam traditie en is opgericht door de Tibetaanse Lama (Je) Tsong Khapa (1357-1419). In 1578 ontving Sonam Gyatso 1543-1588) van de Gelug traditie de titel 'Dalai Lama' van de Mongoolse leider Althan Khan. In 1642 werd de vijfde Dalai Lama tot wereldlijk en geestelijk leider van Tibet benoemd door de Mongoolse leider Gushri Khan. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is de Dalai Lama niet de leider van de Gelug traditie; dit is de Ganden Tripa (hoofdabt van het Ganden klooster).
==21e eeuw==
 
Enkele typische aspecten van de Gelug traditie: veel nadruk op ethiek en uitgebreide boeddhistische scholing in de kloosters, het belangrijkste onderricht wordt samengevat in de Lam Rim teksten (geïnspireerd door een tekst van Lama Atisha).
 
==Bronvermelding==
 
* Met dank aan Robert Hartzema en Marjam Möller


* 2001 - Vernietiging van 6e-eeuwse staande Boeddhabeelden in Bamiyan door het Taliban-regime
* 2006 - Eerste Boeddhistische Wereldforum
* 2007 - Boeddhistische monniken en nonnen leiden protesten tegen het militaire bewind in Birma


[[categorie: boeddhisme]]
[[categorie: boeddhisme]]

Versie van 18 nov 2022 06:19

verspreiding van het boeddhisme in Azië

6e eeuw v.Chr.


  • 523 v.Chr:

5e eeuw v.Chr.

  • 483 v.Chr:
  • Dood van Gautama de Boeddha
  • Eerste boeddhistische concilie
  • De Pali-canon wordt samengesteld
  • Monniken verspreidden het boeddhisme in Noord-India

  • 443 v. Chr. - De tweede boeddhistische concilie wordt bijeengeroepen door Kalasoka van de Shishunaga-dynastie en wordt gehouden in Vaishali. De sangha is verdeeld in de Sthaviravadins en de Mahasanghika's onder leiding van de monnik Mahādeva, voornamelijk de regelgeving binnen de sangha is een splijtzwam geworden, maar ook hoe er naar Gautama de boeddha (mens of god) gekeken dient te worden.

4e eeuw v.Chr.

  • 322 v.Chr. - Boeddhistisch rijk onder Chandragupta Maurya
  • ca. 324 v.Chr. - Pyrrho, een filosoof aan het hof van Alexander de Grote, leert elementen van de boeddhistische filosofie in India. Hij neemt delen van het boeddhisme op, met name de 3 kenmerken van het bestaan, in zijn nieuwe filosofie van het pyrronisme, die hij in de hellenistische filosofie introduceert.
  • 326 v.Chr. - Alexander de Grote bereikt Noordwest-India. De Indo-Griekse koninkrijken die in de nasleep ontstaan, hebben een grote invloed op de ontwikkeling van het boeddhisme.
  • ca. 300 v.Chr. - Opmerkelijke boeddhistische gemeenschap opgericht in Nagpur
  • ca. 300 v.Chr. - Het boeddhisme komt aan in Zuidoost-Azië

3e eeuw v.Chr.

  • ca. 263 v.Chr. - Keizer Asoka bekeert zich tot het boeddhisme
  • ca. 260 v.Chr. - Asoka verklaart het boeddhisme de officiële religie van het Mauryan-rijk

  • 250 v.Chr:
  • De 3e boeddhistische concilie, bijeengeroepen door Ashoka en voorgezeten door Moggaliputta-Tissa, stelt de Kathavatthu samen om de ketterse opvattingen en theorieën van sommige boeddhistische sekten te weerleggen. Edicten van Ashoka worden in zijn keizerrijk verdeeld ter ondersteuning van het boeddhisme
  • na de 3e concilie ontstaat een scheuring in de sangha
  • de boeddhisten die zich houden aan de oorspronkelijke geschriften verzamelen zich in het Theravada boeddhisme
  • Ashoka stuurt verschillende boeddhistische missionarissen naar verre landen, tot aan China, het vasteland van Zuidoost-Azië en de Maleisische koninkrijken in het oosten en de Hellenistische koninkrijken in het westen, om hen het boeddhisme bekend te maken.

  • 247 v.Chr. - De zoon van keizer Asoka, Mahinda, bekeert de koning van Sri Lanka tot het boeddhisme
  • ca. 220 v.Chr. - Lo Yang klooster wordt boeddhistisch centrum
  • ca. 200 v.Chr. - Boeddhistische grotwoningen gebouwd in Bhaja

2e eeuw v.Chr.

  • Begin van het Mahayana- boeddhisme
  • Samenstelling van Prajnaparamita literatuur

  • 185 v.Chr. - Generaal Pushyamitra Shunga werpt het Maurya-rijk omver en vestigt het Shunga-rijk , er begint een golf van vervolging tegen het boeddhisme.
  • 189 v.Chr. - Chinese vluchtelingen brengen het boeddhisme naar Vietnam
  • ca. 185 v.Chr. - Begin van het Sunga-rijk; Boeddhisme onderdrukt
  • ca. 100 v.Chr. - Vierde Boeddhistische Raad; samenstelling van Mahavibhasa

1e eeuw v.Chr.

  • 17 v.Chr. - Schisma onder boeddhistische monniken in Sri Lanka
  • 35-32 v.Chr. - De volledige schriftuurlijke canon van de Theravada-school wordt voor het eerst opgeschreven op palmbladeren in het Pali bij de Aloka-grot, nabij Matale, Sri Lanka.
  • ca. 50 v.Chr. - Indiase boeddhisten vestigen zich in Zuidoost-Azië

1e eeuw

Twee boeddhistische monniken uit India komen in 68 aan aan bij het hof van keizer Ming (58-75) van de Han-dynastie. Ze genoten keizerlijke gunst en bleven verschillende boeddhistische teksten vertalen, waarvan er één, de 'Sutra van tweeënveertig secties', zelfs vandaag de dag nog steeds populair is.


  • 68 - Boeddhistische White Horse-tempel gebouwd
  • 78 - Keizer Ming stuurt boeddhistische monniken naar India om geschriften te verwerven
  • ca. 90 - Boeddhistische beelden gemaakt in Gandhara

2e eeuw

  • ca. 100 - Het Mahayana-boeddhisme ontwikkelt zich in het zuiden van India
  • ca. 100 - Het Theravada-boeddhisme is gevestigd in het zuiden van Birma
  • ca. 127 - Kanishka, een boeddhist, wordt koning van de Kushans die de zijderoute beheersen
  • ca. 147 - An Shigo vertaalt boeddhistische teksten van het Sanskriet naar het Chinees

3e eeuw

  • ca. 260 - Chinese boeddhisten beginnen bedevaarten te maken naar plaatsen die verband houden met de Boeddha
  • 296 - De oudste nog bestaande Chinese boeddhistische tekst, de Zhu Fo Yao Ji Jing

4e eeuw

  • ca. 300 - Opkomst van het Vajrayana-boeddhisme
  • 347 - Eerste vertaling van boeddhistische teksten in het Chinees
  • ca. 350 - Dunhuang wordt een boeddhistisch centrum
  • 350 - Boeddhistische filosofie en kunst floreren onder de Gupta-dynastie in India
  • ca. 366 - Een visioen inspireert een Chinese monnik om de grotten van duizend boeddha's te bouwen
  • 372 - Het boeddhisme arriveert in Korea
  • 372 - Chinese monniken brengen het boeddhisme naar Korea
  • 399 - De Chinese boeddhistische monnik Faxian vertrekt van China naar India langs de zijderoute

5e eeuw

  • ca. 400 - Er zijn ongeveer 2 miljoen boeddhisten en 30.000 kloosters in China
  • ca. 425 - Het boeddhisme arriveert op Sumatra
  • 485 - Monniken uit Gandhara brengen het boeddhisme naar Fusang, misschien wel Japan
  • 495 - Shaolin boeddhistische tempel opgericht

6e eeuw

  • ca. 510 - Birma neemt het Theravada-boeddhisme over
  • 517 - Keizer Wudi bekeert zich tot het boeddhisme
  • 527 - Korea accepteert het boeddhisme
  • 530 - Taoïstische T'an-luan bekeert zich tot het boeddhisme; wordt leider van de Ching'tu-school
  • ca. 540 - Het boeddhisme verliest zijn invloed in India
  • 552 - Het boeddhisme komt Japan binnen vanuit Korea
  • ca. 570 - Zhiyi classificeert de leerstellingen van het Chinese boeddhisme
  • 572 - Prince Shotoku sponsort het boeddhisme in Japan
  • ca. 580 - Boeddhistische missionarissen introduceren bloemschikken in Japan

7e eeuw

  • 606 - Harsha heerst over Noord-India, bekeert zich tot het Mahayana-boeddhisme
  • 607 - Japanse monniken halen boeddhistische geschriften uit China
  • 629 - De Chinese pelgrim Xuanzang creëert belangrijke verslagen van het boeddhisme in India na zijn verval
  • 645 - Het boeddhisme arriveert in Tibet
  • ca. 650 - Zuiver Landboeddhisme onderwezen door Shan-tao
  • ca. 650 - Dood van koning Songsten Gampo van Tibet, wiens vrouwen het boeddhisme in Tibet vestigen
  • ca. 670 - Geboorte van Gyogi, een monnik die het boeddhisme zal helpen aan populariteit te winnen in Japan

8e eeuw

  • 710 - Nara wordt de hoofdstad van Japan; Het boeddhisme wint aan invloed
  • 713 - De bouw begint op de gigantische Boeddha van Leshan
  • 752 - Groot Boeddhabeeld opgericht

9e eeuw

  • ca. 804 - Tendai en Shingon-boeddhisme opgericht
  • ca. 840 - Koning Langdarma vervolgt boeddhisten in Tibet
  • 843 - Vervolging van boeddhisten onder keizer Wuzong
  • 845 - Het confucianisme maakte de staatsideologie van China; Boeddhisme en christendom zijn verboden

10e eeuw

  • ca. 900 - Jain-tempels gemaakt naast hindoeïstische en boeddhistische tempels in Ellora
  • 971 - De Song-dynastie geeft opdracht tot het drukken van de volledige boeddhistische canon met gebruik van 130.000 gebeeldhouwde houtblokken

11e eeuw

  • 1023 - Pure Land-boeddhisme begint in Japan
  • 1042 - De Indiase boeddhistische leraar Atisa wordt uitgenodigd om in Tibet te prediken; begin van de tweede groeiperiode van het Tibetaans boeddhisme
  • 1044 - Koning Anawratha van Bagan bekeert Birma tot het Theravada-boeddhisme; begint tempels te bouwen
  • 1057 - Birmese overwinningen in Noord-Thailand versterken daar het boeddhisme

12e eeuw

  • 1100 - Vervolging van boeddhisten onder Song-keizer Huizong
  • 1123 - Dood van Milaraspa, de wonderbaarlijke Tibetaans-boeddhistische monnik en dichter
  • ca. 1150 - Gouden eeuw van boeddhistische kunst in Birma
  • 1181 - Koning Jayavarman VII, een boeddhist, wordt koning van het Khmer-rijk; bouwt Bayon-tempel in Angkor
  • 1190 - Bagan keert na een periode van anarchie terug naar de Theravada-boeddhistische heerschappij
  • 1197 - Boeddhistische universiteit in Nalanda vernietigd door moslims

13e eeuw

  • 1215 - Het tantrisch boeddhisme wordt een periode van Mongoolse heerschappij in China geïntroduceerd
  • ca. 1220 - Zenboeddhisme werd vanuit China in Japan geïntroduceerd door monnik Eisai
  • ca. 1238 - Het nieuwe Thaise koninkrijk Sukhothai maakt het Theravada-boeddhisme tot staatsgodsdienst
  • 1283 - De traditie van het zoeken naar reïncarnaties van leiders begint onder Tibetaanse Black Hat-boeddhisten
  • 1295 - De Mongoolse leider Ghazan Khan bekeert zich tot de islam; het rijk steunde vroeger het tantrisch boeddhisme

14e eeuw

  • ca. 1350 - Cambodja neemt het Theravada boeddhisme over
  • 1384 - Koning Lu Thai wordt tot boeddhistische monnik gewijd

15e eeuw

  • 1409 - Tsong-kha-pa sticht de eerste van drie grote boeddhistische kloosters in Tibet
  • 1484 - Shogun Yoshimasa introduceert de theeceremonie, die sterk wordt beïnvloed door het zenboeddhisme
  • 1488 - Jodo Shinshu-boeddhisten doden een feodale landeigenaar en beginnen een periode van geweld met de heersende klassen

17e eeuw

  • 1629 - Vertaling van boeddhistische teksten in het Mongools

18e eeuw

  • 1725 - Isida Baigan richt de Shingaku-religie op, gebaseerd op Shinto, boeddhistische en confucianistische elementen
  • 1785 - Tempel van de Smaragdgroene Boeddha gebouwd in Bangkok
  • 1796 - White Lotus Rebellion, geïnspireerd door de aanstaande terugkeer van de Boeddha, tegen de Qing-dynastie

19e eeuw

  • 1819 - Boeddhistische grotten bij Ajanta herontdekt door Britse soldaten
  • ca. 1860 - Heropleving van het boeddhisme samen met een groeiend nationalisme in Sri Lanka
  • 1871 - Vijfde Boeddhistische Raad
  • 1879 - Koning van Burma geeft opdracht tot nieuwe editie van Pali Canon; heeft het gegraveerd op 729 stèles bij een boeddhistisch klooster
  • 1882 - Jade Boeddhatempel opgericht, geïnspireerd door twee jade Boeddhabeelden geïmporteerd uit Birma
  • 1899 - Gordon Douglas wordt de eerste westerling die in het Theravada-boeddhisme wordt gewijd

20e eeuw

  • 1900 - Het shintoïsme werd in Japan hersteld als onderdeel van een poging om de boeddhistische invloed te beperken
  • 1930 - Soka Gakkai, gevestigd in het Nichiren-boeddhisme, opgericht in Japan
  • 1949 - Boeddhisten krijgen enige controle over de plaats van de Verlichting van de Boeddha in de Mahabodhi-tempel
  • 1956 - De hindoeïstische leider BR Ambedkar bekeert zich samen met 350.000 volgers tot het boeddhisme, waardoor de neo-boeddhistische beweging ontstaat
  • 1963 - De boeddhistische monnik Thich Quang Durc verbrandt zichzelf om te protesteren tegen de onderdrukking van het boeddhisme door de regering
  • 1966 - World Buddhist Sangha Council probeert de eenheid tussen het Mahayana en het Theravada-boeddhisme te verbeteren
  • 1975 - Communisten onder Pol Pot proberen het boeddhisme in Cambodja uit te roeien door tempels te vernietigen en monniken te vermoorden
  • 1992 - Reusachtig standbeeld van de Boeddha gebouwd op een eiland in Hyderabad, India

21e eeuw

  • 2001 - Vernietiging van 6e-eeuwse staande Boeddhabeelden in Bamiyan door het Taliban-regime
  • 2006 - Eerste Boeddhistische Wereldforum
  • 2007 - Boeddhistische monniken en nonnen leiden protesten tegen het militaire bewind in Birma