Geschiedenis van de sweda

Uit dharma-lotus.nl
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Het gebied waar de Sweda is ontwikkeld
Categorie indeling
Home
Massage
Sweda
Yogin with six chakras, India, Punjab Hills, Kangra, late 18th century.jpg
Sweda
Emotieleer
Geschiedenis van de sweda
Gesprekstechnieken
Interpretatieleer
Shiva en Parvati onbalans
Sweda
Verschil tantra en sweda
Opleiding
Sweda opleiding
Plan-je-sessie.PNG
Oil drop.svg

De Sweda heeft een rijke geschiedenis. Hier een beknopte samenvatting.

6e-5e eeuw v. Chr

  • De bonleraar Shenrab, geboren in West-Tibet, verspreidt de bon geneeskunde in Tibet.
  • Gautama de Boeddha onderwijst in India in de gedaante van heelmeester `De Geheime Monde­linge Leer der Acht Takken van de Wetenschap der Geneeskunde'.

127 v. Chr

  • Nyatri Tenpo, een Indiase vorst, vlucht na een verloren slag de Himalaya in en wordt de eerste koning van Tibet.

5e eeuw

  • Lha-Thori Nyentsen regeert als 27e koning over Tibet.
  • Belangrijke Indiase geneeskundige teksten worden mondeling in het Tibetaans vertaald.

7e eeuw

  • Koning Songtsen Gampo (615-649), 32e koning van Tibet, verklaart het boeddhisme tot staatsgodsdienst en bevordert de ontwikkeling van het Tibetaanse schrift. Als symbool introduceert hij de Srivatsa (oneindige knoop) als symbool voor het Tibetaanse boeddhisme (Tantrisme).
  • Aanvang van de schriftelijk bekende Tibetaanse geschiedenis. Bevindingen uit verschillende tradities uit India, China en Perzië worden in Tibet bijeengebracht.

8e eeuw ca. 742-798

  • Koning Trisong Detsen, 37e koning van Tibet, geeft leiding aan de tweede grote vertalingsgolf. Grote conferentie over geneeskunde in de provincie Tsang. Deelnemers: negen Tibetaanse artsen en negen artsen uit de omliggende regio's: India, China, Mongolië, Afghanistan, Kasjmir, Perzie, Dolpo, Nepal.
  • De grote arts en heilige Yuthog Yonten Gonpo de Oudere (708-833) vat de resultaten van deze conferentie samen. Hij verspreidt de geneeskunde in heel Tibet.

9e eeuw

  • De grote tantrameester Padmasambhava, abt van het eerste Tibetaanse klooster Sam-Ye, verborg in 883 de medische teksten samen met andere religieuze teksten omdat de tijd nog niet rijp was om ze te kunnen begrijpen.

11e eeuw

  • Drapan Gonshe vindt in 1038 de geneeskundige teksten terug in het klooster van Sail-lye.

12e eeuw

  • Yuthog Yoonten Gonpo de Jongere (ca. 1126-1202), systematiseert en kopieert de medische teksten en past ze aan bij de plaatselijke omstandigheden in Tibet. Hij past de pols diagnostiek, die tegelijk met de astrologie van de Chinezen overgenomen werd, aan de oorspronkelijk ayurvedische Indiase "Drie sappen leer" aan. Yuthog stelt het basisleerboek van de Tibetaanse geneeskunde samen, de Ghyii Shi, ook wel de Vier Tantra's genaamd. Het bevat 156 hoofdstukken. Hierin worden 1616 ziekten naar soort ingedeeld en 2993 geneesmiddelen beschreven. Aan de vraag naar de toekomstige ontwikkelingen zijn 18 hoofdstukken gewijd: "er treden veranderingen op in de maatschappij, in het milieu en in de leef- en denkwereld van de mensen. De toekomstige maatschappelijke ontwikkelingen brengen enerzijds op verschillende terreinen vooruitgang, de mensen hebben meer welstand en comfort maar aan de andere kant ook nieuwe problemen. Er worden nieuwe substanties vervaardigd, die giftig van aard zijn. Dit brengt de ontwikkeling van nieuwe ziekten mee. De geneeskunde zal daar een antwoord op moeten hebben".
  • In de vier delen van de Ghvii Shi, wordt hetzelfde medische thema vanuit vier verschillende gezichtspunten uiteengezet:
De Basis Tantra (rTsa-rgyud) is een synoptische weergave van alle elementen van het geneeskundige onderricht.
De Verklarende Tantra (bShad-rgyud) is de algemene theoretische leer.
De Mondelinge Traditie-Tantra (Man ngag rgyud) is een klinisch georiënteerde, naar ziekten gerangschikte leer.
De Laatste Tantra (Phyi-ma rgyud) is een lijst van de verschillende praktisch-diagnostische behandelmethoden.

13e eeuw

  • In een medisch boek wordt een ziekte beschreven die op het aids-svndroom lijkt.
  • De Tibetaanse geneeskunde raakt ook in Mongolië enigszins bekend. Tot nu toe hadden de Mongolen hun eigen geneeskunde. Die oorspronkelijk uit China stamt.

15e eeuw

  • De Tibetaanse medische traditie begint zich in de twee grote scholen te splitsen;
  • De Tshang (Bvang) en die van Zur, die maar op enkele punten van elkaar verschillen, onder andere de typering van bepaalde geneesmiddelen.

16e eeuw

  • Een met de hand geschreven exemplaar van de Ghvü Shi door Yuthog de Jongere is voor het klooster van Dathang (Grva­thang) het voorbeeld van de eerste houtblokdruk van dit werk. De Tibetaanse geneeskunde raakt tot ver in Mongolië verbreid.
  • De leer van de Tibetaanse geneeskunde, die uit veel afzonderlijke bronnen stamt, ontaardt in een chaotisch geheel.

17e eeuw

  • De Vijfde Dalai Lama (1617-1682) herenigt het inmiddels uiteengevallen Tibetaanse rijk en bevordert de verdere ontwikkeling van de Tibetaanse cultuur. Hij sticht een aantal gespecialiseerde instellingen. Een Tibetaanse arts doet voor het eerst onderzoek op een Bode. Voor die tijd was het uitvoeren van sectie in de Tibetaanse geneeskunde onbekend. Het boeddhisme leert dat door het samengaan van concentratie en analyse een zuiver inzicht verkregen kan worden in zaken die gewoonlijk diep verborgen blijven. Door geestelijke scholing zou een beter inzicht kunnen worden verkregen dan door waarneming met het oog.

1642-1693

  • De nieuwe winterverblijfplaats van de Dalai Lama, het Potala paleis te Lhasa, wordt gebouwd. Regent Sangye Gyanatso (1653-1705) bestudeert zo'n 20 jaar lang, tot 1694, de Ghvü Shi, vervaardigt het meesterlijk commentaar Blauwe Beryll (Vadurya sngon-po) en herenigt zodoende de twee leerscholen. Hij brengt de Tibetaanse geneeskunde tot volledige rijpheid. Overeenkomstig de wens van de Vijfde Dalai Lama, dat zowel theorie als praktijk der geneeskunde in een codex worden verduidelijkt, sticht hij in 1696 naast het Potala de medische hogeschool Chagpori, de eerste Tibetaanse medische instelling die gespecialiseerd is in geneeskunde. Uit bezorgdheid over de didactische duidelijkheid, die zijn geneeskundige werk kentekent, laat hij aan het einde van de 17e eeuw een reeks van 79 grote schilderijen ontwerpen en vervaardigen, de medische thangka's, die de hele inhoud van zijn commentaar, de Blauwe Bervill, illustreren: embryologie, anatomic, fysiologie, far­macologie.

18e eeuw

  • De leraar en de meesten van de zeventig internaatsleerlingen van het medische college Chagpori zijn monniken uit Gelugpa­kloosters. Het medisch onderwijs bestaat uit de Kbobug, de vier Tantra's en het commentaar van de regent (de Blauwe Bervill). Verder is er een aan de Boeddha, de meester van de geneeskunde, gewijde liturgie en zijn er rituelen voor een lang leven en voor de inwijding in de geneeskunde. De jongste studenten moeten op daartoe geëigende tijdstippen geneeskrachtige kruiden verzamelen en medicinale grondstoffen verwerken.
  • De farmacopee (apothekershandboek) wordt onderwezen, en de meer gevorderde monniken worden getest op hun kennis van vele honderden geneeskrachtige kruiden. De studieduur voor monnik­artsen bedraagt zes tot zeven jaar. Elk studieonderdeel wordt afgesloten met openbare mondelinge examens, gewoonlijk in de vorm van het reciteren van basisteksten.
  • Wie voor het laatste examen slaagt, ontvangt een soort doctors­graad in de medicijnen. De Zevende Dalai Lama (1708-1757) legt de organisatie en de regels van het medische college duidelijk vast en de meeste persoonlijke artsen van de latere grote heersers zijn uit dit medische college afkomstig. Een aantal artsen stichten volgens het voorbeeld van Lhasa andere medische colleges, zoals in 1757 in Kumbum (sKu-hum) in Oost-Tibet en in 1784 in Labrang (Bla-brang).
  • Rond 1750 worden er "Tibetaanse medische colleges" gesticht in Peking, Mongolië en Boerjatië.
  • In 1727 schrijft de Dilmar-Geshe een omvangrijk naslagwerk over de Tibetaanse geneeskunde, waarin hij 2200 medicijnen met hun varianten beschrijft. Tibetaanse artsen worden aangeduid met de naam Menpa (geneesmiddelkundige) of met het Mongoolse woord Amchi.

19e eeuw

  • In Boerjatië bloeit de Tibetaanse geneeskunde onder het opkomend boeddhisme. De Tibetaanse arts Sultim Badma maakt in Siberië een eind aan een tyfus edidemie. De Ghü Shi wordt door zijn jongste broer Shamsaran in het Russisch vertaald en in 1898 uitgegeven als Tantra 1 en 2.

20e eeuw

  • De dertiende Dala-Lama sticht in 1916 in Lhasa het medisch en astrologisch instituut (Mentsikhang), dat ook voor leken openstaat en nieuwe impulsen geeft aan het medisch onderwijs van Chagpori.

1936-1937

  • In Boerjatië, Tuwa en Kalmukkië worden bijna alle Boeddhistische kloosters en medische colleges door de Sovjets vernield en de teksten verbrand.

1949

  • De kort daarvoor uitgeroepen Volksrepubliek China annexeert Tibet.
  • Dr. Tenzin Chödrak, lijfarts van de Dalai-Lama brengt 17 jaar in gevangenschap door. Medische scholen van Chadpori en Mentsikhang worden vernietigd. Bijna alle Tibetaanse artsen worden gemarteld, vermoord of gevangen gezet. Slechts 12 artsen van de meer dan 1000 blijven in leven.

1961

  • De Veertiende Dalai Lama verzoekt dr. Yeshi Donden om een kliniek en een college te beginnen in zijn ballingschapsoord Dharamsala om de traditionele Tibetaanse geneeskunde te bewaren.
  • 35 studenten nemen deel aan de eerste vijfjarige opleiding, met aansluitend twee jaar stage in een vluchtelingengemeenschap. Daaruit groeit later het Tibetaanse Medisch en Astrologisch Instituut, thans Men Tsee Khang geheten. * In de jaren zestig worden in Boerjatië een aantal medische teksten en een complete set medische thangka's, de afbeeldingen uit de Blauwe Beryll, uit een bergplaats in de taiga tevoorschijn gehaald en overgebracht naar het museum van Ulan-Ude.

Jaren '60

  • In 1965 worden in Zwitserland voor het eerst traditionele Tibetaanse geneesmiddelen volgens westerse eisen industrieel vervaardigd door Karl Lutz en Peter Badmajew.
  • Vanaf 1965, totale vernietiging van de Tibetaanse geneeskunde in Tibet tijdens de Chinese Culturele Revolutie. Het Rode Leger verbrandt alle medische teksten en de houtblokken die voor het drukken van de teksten werden gebruikt. Alleen de cliches van het Potala en die van de drukkerij in Derge, in de provincie Kham, worden ontzien. Tijdens de Culturele Revolutie verkommert de geneeskunde in Tibet tot een primitieve kwakzalverij. In 1970 worden in Bhutan en in Ulan Bator in de Mongoolse Republiek faculteiten voor traditionele Tibetaanse geneeskunde gesticht.

Jaren '70

  • In de jaren zeventig vindt de wederopbouw plaats van her Mentsikhang in Lhasa en wordt het uitgebreid met een groot ziekenhuis. Het onderwijsprogramma wordt universitair erkend en duurt vijf jaar. In Zwitserland, en later ook in Polen, Wenen en Denemarken, hebben op aandrang van Karl Lutz de eerste wetenschappelijke studies plaats over de werking van Tibetaanse geneesmiddelen.
  • In 1979 reist een delegatie van de Veertiende Dalai Lama naar bet bezette Tibet om de vrijlating van dr. Chodrak te vragen.

Jaren '80

  • Eind oktober 1980 wordt hij gerehabiliteerd en mag hij naar India vertrekken. Hij wordt weer de eerste lijfarts van de Dalai Lama en voorzitter van de afdeling Farmacologie van het Tibetaanse Medisch & Astrologisch Instituut te Dharamsala.

Jaren '90

  • Stichting van een medische school in her Boerjatische Aginsk, Oost-Siberie, met 16 studenten.
  • In Wenen wordt begonnen met het systematische documenteren van de bestanddelen van de Tibetaanse geneesmiddelen, het eenduidig maken van de namen en de formulering van exacte criteria voor hun definiëring. In Ulan-Ude wordt een begin gemaakt met de ontwikkeling van een polsvoelapparaat met computerprogramma's volgens de Ghvu Shi.
  • In Azie en Europa lopen diverse klinische studies en onderzoeks­projecten naar Tibetaanse geneesmiddelen en behandelmethoden bij reuma-, diabetes-, kanker- en angina-pectorispatienten. Met de hulp van gevluchte Tibetanen en westerse initiatiefnemers en sponsors worden diverse projecten gestart ten behoeve van de opbouw van traditionele Tibetaanse studie-instituties en klinieken in Tibet en Nepal. Het gevaar bestaat dat er westerse termen in de Tibetaanse geneeskunde binnensluipen en dat de toegenomen samenwerking verwatering van de fundamenten van de Tibetaanse geneeskunde tot gevolg heeft, met name de filosofische. Ingevolge de uitdrukkelijke wens van Z.H. de Veertiende Dalai Lama dient de Tibetaanse geneeskunde echter niet met andere disciplines samen te vloeien, maar als zelfstandig, complementair medisch systeem te worden gebruikt, zodat de kwaliteit en de kracht van de individuele medische systemen behouden blijft en de mensheid grote diensten bewijst.

1992

  • Trogawa Rinpochee vestigt her Chagpori-college opnieuw in Darjeeling, India.

Bronnen

  • Franz Reichle: Kenis van helen, Tibetaanse geneeswijze, 1997
  • Tibetan Medical Paintings, Blue Beryll Thangkas. Serindia, U.K., 1992
  • Asshauer E., Heilkunst voin Dach der Welt/Tibets sanfte Medizin. Herder, Freiburg, Duitsland, 1993. Herdruk 1997.
  • Bhagwan Dash V., Tibetan Medicine. LTWA, Dharamsala, India, 1985
  • Bhagwan Dash V./Ven. Doboorn Iulku, Positive Health in Tibetan Medicine. Sri Satguru Publications. Delhi, India, 1991
  • Clark B., The Quintessence Tantras of Tibetan Medicine. Snow LionPublications, Ithaca (NY), USA, 1995
  • Clifford, T., Tibetan Medicine and Psychiatry, The Diamond Healing. Weiser, York Beach, USA, 1992
  • Dr. Lobsang Dolma, Tibetaanse Geneeskunde. Karnak, Amsterdam, 1985
  • Dr. Ycshi Donden, Health through Balance. Snow Lion Publications, Ithaca (NY), USA, 1986
  • Dummer, Tom, Tibetan Medicine of Other Holistic Health Care Systems. Routledge, London, 1988
  • Finckh, Dr. E., Studies in Tibetan Medicine. Snow Lion Publications, Ithaca, USA, 1988
  • Men Tsee Khang, Fundamentals of Tibetan Medicine. Men Tsee Khang, Dharamsala, India, 1995, Rechung Rinpochee, Tibetan Medicine. Welcome Institute, London, 1973